بررسی مفاهیم و تاریخچه حقوق زوجین در فقه و حقوق موضوعه

نظام حقوقی اسلام بنا بر فقه اسلامی امتیازهای مالی ویژه ای را برای زوجه در نظر گرفته است. از جمله این امتیازات مهریه نفقه و اجرت المثل ایام زوجیت میباشد. مهر یا مهریه یا صداق تعهد مالی است که شوهر به هنگام وقوع عقد ازدواج ملزم به پرداخت آن می گردد و مکلف است بعد از وقوع عقد نکاح هر لحظه که زن مطالبه کند آن را بپردازد. مهریه در حقیقت هدیه و عطیه واجبی است که به زوجه تعلق میگیرد؛ اگرچه در عقد نکاح دایم تعیین مهر جزء شرایط صحت عقد نیست و عقد نکاح دایم بدون تعیین مهر هم صحیح است. بر خلاف عقد نکاح منقطع که تعیین مهر در آن جزء لاینفک عقد است و بدون تعیین مهر عقد باطل می باشد. نفقه به معنای آنچه اتفاق کنند و یا صرف و خرج معیشت عیال و اولاد کنند معیار تعیین نفقه زن بستگی به عادت آن زن دارد، مثلا اگر زن از خانواده ثروتمند باشد مصادیق نفقه باید در شان او باشد. ماده 1117 قانون مدنی مصادیق نفقه را چنین بیان می کند که نفقه عبارت است از مسکن و البسه و غذا و اثاث که به طور متعارف با وضعیت زن متناسب باشد و خادم در صورت عادت زن به داشتن خادم با احتیاج او به واسطه مرض یا نقصان اعضاء نقاله در صورتی واجب می شود که زن در عقد دائم باشد و در اموری که اطاعت شوهر واجب است از او اطاعت کند. اجرت المثل کارهای زوجه است. این موضوع ضمن سه ماده مطرح شده است. تبصره الحاقی ماده 336 ق م ، بلد ایه تبصره 6 قانون اصلاح مقررات مربوط به طلاق و ماده 29 قانون حمایت خانواده 1391 قانون حمایت خانواده موضوع اجرت المثل را به تبصره ماده 336 ارجاع داده که طبق آن زوجه در هر زمانی استحقاق دریافت اجرت المثل کارهایی را که خارج از وظایف شرعیش و به دستور زوج انجام داده است دارد؛ مشروط بر اینکه این امور را با قصد تبرع انجام نداده باشد و عرف نیز برای آنها اجرت در نظر گرفتنه باشد. اما دستور زوج و قصد تبرع باید در دادگاه احراز شود

کلیدواژه ها:

مهریه نفقه اجرت المثل ، فقه ، حقوق