شناسایی و اولویت بندی عوامل درون سازمانی و برون سازمانی موثر بر اجتناب مالیاتی با استفاده از تکنیک AHP

از آنجاکه شرکت ها و اشخاص حقوقی در راستای کسب سود و انتفاع، فعالیت می کنند، می توان انتظار داشت که به دنبال راهکارهایی برای کاهش مالیات پرداختی تکلیفی از جانب دولت باشند. به تازگی اجتناب از پرداخت مالیات به دلیل پیامدهای اقتصادی فراوان، توجه بسیاری از تحقیقات دانشگاهی و عملی را به خود معطوف کرده و با توجه به تحقیقات صورت گرفته، به نظر می رسد بسیاری از شرکت ها درگیر اجتناب مالیاتی باشند. لذا تحقیق حاضر به این سوال اصلی پرداخته است که کدام عوامل درون سازمانی و برون سازمانی سبب می شوند سازمان ها به اجتناب از پرداخت مالیات نزدیک شوند و کدام یک از آنها دارای اولویت بیشتری نسبت به سایر عوامل بوده و نقش پررنگ تری در اجتناب از مالیات در شرکتها ایفا می کند. به همین منظور، پس از شناسایی این عوامل درون سازمانی و برون سازمانی موثر بر اجتناب مالیاتی با استفاده از مرور ادبیات گذشته، به کمک روش دلفی ابتدا شاخص های نهایی موثر بر اجتناب مالیاتی به دست آمده و سپس با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی(AHP) و با کمک نرم افزار Expert Choice وزن هرکدام از این شاخص ها مشخص و به این ترتیب عوامل و شاخص های درون سازمانی و برون سازمانی موثر بر اجتناب مالیاتی اولویت بندی گردیدند. جامعه آماری شامل کلیه کارشناسان سازمان امور مالیاتی کشور واقع در شهر تهران معادل 120 نفر و نمونه آماری این پژوهش در شیوه نمونه گیری با استفاده از فرمول کوکران، معادل 91 نفر از کارشناسان سازمان امور مالیاتی کشور واقع در شهر تهران است. طبق نتایج حاصله، مهم ترین شاخص در عوامل درون سازمانی موثر بر اجتناب مالیاتی، محدودیت مالی و بیش اطمینانی مدیریتی و مهم ترین شاخص در عوامل برون سازمانی موثر بر اجتناب مالیاتی، عوامل اقتصادی و معافیت های گسترده حاصل شد.

کلیدواژه ها:

اجتناب مالیاتی ، فرآیند تحلیل سلسله مراتبی(AHP) ، عوامل برون سازمانی ، عوامل درون سازمانی