منابع طبیعی زیربنای امنیت غذایی: نظریه نوین برای پیوند پایدار میان طبیعت و تغذیه جهانی

در قرن بیست ویکم، بحران های فزاینده ای همچون تغییرات اقلیمی، کاهش منابع آبی، تخریب خاک، و فروپاشی تنوع زیستی، امنیت غذایی جهانی را به طور بی سابقه ای تهدید کرده اند. این مقاله با طرح یک نظریه نوین، منابع طبیعی را نه به عنوان ورودی های خام برای تولید غذا، بلکه به مثابه یک «زیربنای زنده و پویا» برای تاب آوری سیستم غذایی معرفی می کند. نظریه پیشنهادی بر این فرض استوار است که سلامت و پایداری منابع طبیعی (آب، خاک، پوشش گیاهی و اکوسیستم ها) به طور مستقیم و غیرمستقیم تعیین کننده ظرفیت تغذیه ای، پایداری کشاورزی، و حتی ثبات اجتماعی در مقیاس های محلی و جهانی است.با بهره گیری از اسناد بین المللی مانند گزارشات IPCC، FAO، UNEP و تحلیل مقالات ISI در حوزه اکولوژی کاربردی، کشاورزی پایدار و سیاست گذاری منابع طبیعی، در این مقاله استدلال می شود که نگاه تجزیه گرایانه و بهره بردارانه به منابع طبیعی، مهم ترین مانع در مسیر تحقق امنیت غذایی پایدار بوده است. نظریه «منابع طبیعی به مثابه زیربنای زنده امنیت غذایی» پیشنهاد می کند که بازطراحی سیاست های کشاورزی، به ویژه در کشورهای در حال توسعه نظیر ایران، باید بر پایه احیای منابع طبیعی و ادغام تاب آوری زیست بومی با امنیت غذایی انجام شود.این مقاله همچنین تاکید می کند که پیش بینی پذیری وضعیت امنیت غذایی در دهه های آینده، تنها با رصد و سنجش سلامت منابع طبیعی ممکن خواهد بود. از این رو، شاخصی جدید تحت عنوان «شاخص زیستی تاب آوری تغذیه ای» پیشنهاد می شود که می تواند در مدل سازی آینده نگر کمک شایانی به دولت ها و سازمان های جهانی نماید. تحلیل ها نشان می دهند که بدون یک دیدگاه سیستمی و پیونددهنده میان طبیعت و تغذیه، طرح های توسعه کشاورزی به شکست منجر خواهند شد.در پایان، مقاله بر لزوم نهادینه سازی این نظریه در سطوح مختلف آموزشی، پژوهشی، سیاست گذاری و اقتصادی تاکید می کند و نمونه هایی از سیاست های موفق زیربنایی را در کشورهای مختلف از جمله استرالیا، هلند، کنیا و ایران بررسی می کند. این پژوهش گامی است در جهت بازتعریف بنیادین رابطه انسان با طبیعت و تغذیه، با نگاهی تاب آور، زیست محور و آینده نگر.

کلیدواژه ها:

امنیت غذایی ، منابع طبیعی ، تاب آوری اکولوژیکی ، نظریه سیستمی ، کشاورزی پایدار ، شاخص زیستی تاب آوری ، تغییر اقلیم ،