سواد تربیتی دیجیتال؛ حلقه ی مفقوده در توسعه حرفه ای معلمان امروز

در عصر تحول دیجیتال، نظام های آموزشی در سراسر جهان با چالش ها و فرصت های بی سابقه ای مواجه شده اند. یکی از مهم ترین عناصر تحول در آموزش، نقش کلیدی معلمان به عنوان کنشگران اصلی یاددهی-یادگیری است؛ اما بدون برخورداری از «سواد تربیتی دیجیتال»، معلمان نمی توانند در مسیر توسعه حرفه ای و پاسخ گویی به نیازهای نسل دیجیتال موفق عمل کنند. سواد تربیتی دیجیتال ترکیبی از دانش، نگرش و مهارت های لازم برای استفاده هوشمندانه، اخلاقی و آموزشی از فناوری های نوین در محیط های یادگیری است. این نوع سواد فراتر از مهارت های فنی صرف است و شامل توانایی های طراحی آموزشی دیجیتال، ارزیابی منابع مجازی، تولید محتوای چندرسانه ای، مدیریت کلاس های آنلاین و استفاده ی انتقادی از رسانه های اجتماعی و ابزارهای هوش مصنوعی می شود. مطالعات جدید نشان می دهد که نبود سواد تربیتی دیجیتال، یکی از دلایل اصلی افت کیفیت آموزش در دوران آموزش مجازی و پساکرونا بوده است. این مقاله با رویکرد توصیفی-تحلیلی، به بررسی جایگاه سواد تربیتی دیجیتال در توسعه حرفه ای معلمان پرداخته و با تحلیل تجربیات میدانی و پژوهش های جهانی، بر نیاز فوری نظام آموزشی ایران به تدوین چارچوب های دقیق برای ارتقای این نوع سواد تاکید دارد. در پایان، راهکارهایی عملی برای توانمندسازی معلمان در بهره گیری اثربخش از ابزارهای دیجیتال ارائه شده است تا گذار از آموزش سنتی به یادگیری نوین و هوشمند به شکلی اصولی و پایدار محقق گردد.

کلیدواژه ها:

سواد تربیتی دیجیتال ، توسعه حرفه ای معلمان ، آموزش نوین ، یادگیری هوشمند ، فناوری آموزشی ، تحول دیجیتال