مقایسه کانی سازی اپی ترمال فلزهای پایه و گرانبها در مناطق گندی و ابوالحسنی استان سمنان، ایران

ذخایر فلزهای پایه و گرانبهای گندی و ابوالحسنی در بخشی از کمربند آتشفشانی کلسیمی- قلیایی ترشیری شمال خاور ایران قرار دارند. سنگهای رخنمون یافته از توالی آتشفشانی- تخریبی شامل سیلت سنگها و ماسه سنگهای نازک لایه، لاپیلی توفها، برشهای آتشفشانی و   گدازه های حد واسط در منطقه گندی و به طور عمده گدازه های آندزیتی در منطقه ابوالحسنی تشکیل شده است.  کانی سازی در منطقه گندی به صورت برشی و رگه ای رخ داده و  به  سه مرحله اصلی قابل تقسیم است. مرحله I   از نظر کانی سازی طلا دارای اهمیت اقتصادی است. مرحله  II  از چهار مرحله فرعی تشکیل شده و شامل کانی سازی فلزهای پایه است. مرحله پایانی با فراوانی کوارتز و کلسیت مشخص می شود. کانی سازی در منطقه ابوالحسنی شامل سه مرحله اصلی است. دو مرحله اول و دوم دارای مجموعه کانیایی یکسان شامل کوارتز، کلسیت، گالن، اسفالریت، پیریت و کلکوپیریت است، در حالی که مرحله پایانی با فراوانی کوارتز و کلسیت مشخص می شود. میانگین دمای همگن شدگی و شوری مجموعه میانبارهای سیال اولیه درمنطقه گندی به ترتیب از ° ۲۳۴  تا  °C ۲۸۵ و ۴/۲ تا ۵/۴ درصد وزنی معادل NaCl تغییر می کند. دمای همگن شدگی همخوانی خوبی با دمای ایزوتوپی جفت گالن- اسفالریت دارد. میانگین دمای همگن شدگی و شوری در منطقه ابوالحسنی  به ترتیب  از   ° ۲۳۴  تا  °C ۳۴۰ و ۶/۷ تا ۱۸/۷ درصد وزنی معادل NaCl تغییر می کند.  در این منطقه، دمای ایزوتوپی جفت گالن- اسفالریت، دمای قابل قبولی ارائه نمی دهد. مقایسه  Thدر مقابل TmI  ، حضور یک سیال مشابه با شوری متوسط (۵ تا ۶ درصد وزنی معادل NaCl) و دمای C  ۲۵۰ ° در هر دو منطقه، اما با حضور یک بخش با شوری بالاتر در منطقه ابوالحسنی نشان می دهد. کانسار ابوالحسنی دارای میانگین بالاتر Ag /Au  (۳۴/۷) و مقدار بالاتر Pb+Zn  (تا ۷/۶ درصد وزنی ) در مقایسه با کانسار گندی است (۲/۱  و ۳/۹ درصد وزنی ) که با حداکثر شوری در ابوالحسنی نسبت به گندی همخوانی دارد. کانی سازی فلزهای پایه و گرانبها در برشهای گرمابی منطقه گندی در شرایط جوشش رخ داده، در حالی که کانی سازی در مرحله II احتمالا نتیجه سردشدگی و رقیق شدگی سیال کانی ساز است. بر اساس روند آمیختگی سیالهای کانی ساز، تشکیل سولفیدهای فلزهای پایه در رگه های ابوالحسنی بر اثر تزریق چند باره سیال با شوری بالا و رقیق شدگی آن صورت گرفته است. ژرفای کمینهء کانی سازی در گندی و ابوالحسنی به ترتیب ۴۳۰ متر و ۶۰۰ متر در زیر سطح آب زیرزمینی قدیمی است.

کلیدواژه ها:

گندی ، ابوالحسنی ، فلزهای پایه و گرانبها ، اپی ترمال