آموزش و پرورش و دوگانه ی هویت ملی و هویت جهانی

در دنیای معاصر، نظام آموزش و پرورش نقشی اساسی در شکل دهی به هویت فردی و جمعی ایفا می کند. یکی از چالش های مهم این نظام، مدیریت تعادل میان تقویت هویت ملی و پذیرش هویت جهانی است. آموزش و پرورش در جوامع مختلف، از یک سو وظیفه دارد ارزش ها، فرهنگ، زبان و تاریخ ملی را به نسل های آینده منتقل کند تا پیوند اجتماعی و همبستگی ملی حفظ شود، و از سوی دیگر باید دانش آموزان را برای زندگی در یک جهان در حال جهانی شدن آماده سازد. جهانی شدن، با گسترش رسانه ها، فناوری و ارتباطات، باعث شده که افراد بیشتر با فرهنگ ها و ارزش های فراملی آشنا شوند، که این امر گاهی منجر به تضعیف احساس تعلق ملی می شود. در این میان، آموزش و پرورش با چالش طراحی برنامه هایی مواجه است که هم بر هویت فرهنگی بومی تاکید کند و هم قابلیت های جهانی مانند تفکر انتقادی، تحمل فرهنگی و همکاری بین المللی را توسعه دهد.از سوی دیگر، پذیرش هویت جهانی به معنای نادیده گرفتن هویت ملی نیست، بلکه می تواند در چارچوبی هوشمندانه، به تقویت آن نیز منجر شود. آموزش و پرورش باید شرایطی فراهم کند که دانش آموزان ضمن شناخت و احترام به پیشینه فرهنگی خود، توانایی تعامل سازنده با دیگران در سطح جهانی را نیز پیدا کنند. در چنین حالتی، هویت ملی به جای تقابل با هویت جهانی، می تواند به عنوان بستر و نقطه شروعی برای گفت وگو و همزیستی با دیگر فرهنگ ها عمل کند. به عبارتی، آموزش و پرورش باید بر ایجاد هویتی چندلایه تمرکز کند؛ هویتی که در آن فرد خود را هم عضوی از یک ملت و هم شهروندی از جهان بداند. بنابراین، سیاست گذاران آموزشی می بایست از رویکردهای جزمی پرهیز کرده و برنامه های درسی را به گونه ای تدوین کنند که هر دو جنبه هویتی در آن تقویت شود.

کلیدواژه ها:

آموزش و پرورش ، هویت ملی ، هویت جهانی