بررسی نگرش دانش آموزان به استفاده از یادگیری مشارکتی

یادگیری مشارکتی به عنوان یکی از رویکردهای نوین آموزشی، در سال های اخیر به دغدغه ای اساسی در نظام های آموزشی جهان بدل شده است. این رویکرد، که بر تعامل فعال و همکاری میان دانش آموزان در فرایند یادگیری تاکید دارد، به جای تمرکز صرف بر فردمحوری، بستری برای تقویت مهارت های اجتماعی، ارتقاء خلاقیت و بهبود عملکرد تحصیلی فراهم می کند. پژوهش حاضر با هدف بررسی نگرش دانش آموزان به استفاده از یادگیری مشارکتی، در پی پاسخگویی به این پرسش است که دانش آموزان تا چه اندازه با این شیوه آموزشی موافق اند، چه فرصت ها و چالش هایی را در آن تجربه می کنند و چه عواملی بر نوع نگرش و میزان مشارکت آنها تاثیرگذار است.یافته های پژوهش های پیشین حاکی از آن است که بیشتر دانش آموزان نگرشی مثبت نسبت به یادگیری مشارکتی دارند و آن را فرصتی برای رشد فردی و اجتماعی می دانند. بسیاری معتقدند این روش موجب ایجاد حس تعلق، افزایش انگیزه یادگیری، رشد تفکر انتقادی، و ارتقاء مهارت های ارتباطی می شود. آنان بیان می کنند که همکاری با هم کلاسی ها ضمن ارتقاء عمق یادگیری، امکان تبادل نظرات و برخورد با دیدگاه های مختلف را فراهم می سازد که این امر به شکل گیری نگرشی باز و منعطف نسبت به مسائل علمی و اجتماعی منجر می گردد.از سوی دیگر، برخی چالش ها و موانع نیز در مسیر تحقق کامل یادگیری مشارکتی وجود دارد. اختلاف سطح علمی میان اعضای گروه، نبود مشارکت موثر برخی دانش آموزان (پدیده ی «سواری رایگان»)، عدم مهارت کافی در مدیریت تعارضات گروهی، و گاه فشار زمانی برای اتمام تکالیف، از جمله مشکلاتی است که دانش آموزان گزارش می کنند. همچنین نگرانی از کاهش نمره فردی به علت عملکرد ضعیف سایر اعضا یا عدم تقسیم عادلانه وظایف، می تواند بر نگرش دانش آموزان نسبت به این روش تاثیر منفی بگذارد.نکته مهم دیگر، نقش زمینه های فرهنگی، حمایت و راهنمایی معلم، و کیفیت طراحی فعالیت های گروهی در شکل دهی نگرش مثبت یا منفی نسبت به یادگیری مشارکتی است. پژوهش ها نشان می دهد هرگاه آموزگاران بتوانند فضای مشارکتی امن، منصفانه و انگیزشی را فراهم آورند و مهارت های کار گروهی را آموزش دهند، میزان استقبال دانش آموزان به طرز قابل توجهی افزایش می یابد.در نهایت، شناخت عمیق نگرش دانش آموزان نسبت به یادگیری مشارکتی به برنامه ریزان آموزشی و معلمان امکان می دهد نقاط قوت و ضعف این روش را شناسایی کرده و با ایجاد تغییرات لازم، زمینه بهبود کیفیت یادگیری و پرورش مهارت های کلیدی دانش آموزان را فراهم آورند. بنابراین، بررسی نگرش دانش آموزان به عنوان یک شاخص مهم، نه تنها به ارزیابی اثربخشی این رویکرد منجر می شود، بلکه افق جدیدی برای توسعه و نهادینه سازی یادگیری مشارکتی در مدارس ترسیم می کند.

کلیدواژه ها:

دانش آموزان ، یادگیری ، مشارکت ، نگرش