تجلی دین در آینه شعر فارسی: رهیافتی معرفتی به تعامل هنر و شریعت

مقاله "تجلی دین در آینه شعر فارسی: رهیافتی معرفتی به تعامل هنر و شریعت" به بررسی نقش و جایگاه تفکر دینی در شعر فارسی از منظر اسلام و قرآن می پردازد. این پژوهش با تحلیل دیدگاه های مختلف اسلام درباره هنر و شعر آغاز می شود و سپس به بررسی نگاه قرآن به شعر و شاعران می پردازد. مقاله نشان می دهد که اسلام با وجود نقدهایی بر شعر جاهلی، از شعر متعهد و دینی حمایت کرده است. در ادامه، تاثیر اندیشه دینی بر اشعار شاعران بزرگ فارسی مانند رودکی، فردوسی، ناصرخسرو، سنایی، نظامی گنجوی، حافظ و بیدل دهلوی بررسی شده است. این شاعران با بهره گیری از مفاهیم قرآنی، احادیث و عرفان اسلامی، توانسته اند شعر فارسی را به عنوان هنری متعهد و ارزشمند تثبیت کنند. مقاله همچنین به نقش شعر در تبلیغ معارف دینی و تعامل آن با تحولات اجتماعی و تاریخی اشاره دارد. برای درک جایگاه شعر در شریعت، از بررسی نگاه کلی اسلام به هنر باید شروع کرد، سپس منظرها و نظریه های گوناگون را در مواجهه با شعر و شاعر بررسید. در نوشتار پیش رو، نگاه های مخالف و موافق بررسی شده است. در ادامه، از چهره هنر و شعر در روایات دینی سخن رفته و در پایان نیز نام و یاد مختصری از چند شاعر بزرگ پارسی گوی شده است. ذکر این چند تن، بدان رو است که خواننده از باب مشت نمونه خروار دریابد که شعر فارسی در بن مایه ها و پیکر خود، وامدار اندیشه های دینی و عرفانی است. بدین رو در مثال ها و ابیات، بیشتر به محتوا نظرشده است.

کلیدواژه ها:

ادبیات فارسی ، اندیشه دینی ، شعر تعهدگرا ، هنر اسلامی ، عرفان و تصوف ، قرآن و حدیث ، تاریخ شعر فارسی.