بررسی عوامل موثر بر فرسودگی شغلی معلمان و راهکارهای مقابله با آن

فرسودگی شغلی معلمان به عنوان یکی از چالش های اساسی نظام های آموزشی معاصر، تاثیرات عمیقی بر کیفیت تدریس، سلامت روانی معلمان و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دارد. این مطالعه مروری با هدف شناسایی عوامل موثر بر فرسودگی شغلی معلمان و ارائه راهکارهای علمی برای پیشگیری و کاهش آن انجام شده است. با استفاده از روش مرور نظام مند، پژوهش های منتشر شده در بازه زمانی ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۳ در پایگاه های اطلاعاتی معتبر شامل ScienceDirect, Scopus, PubMed و پایگاه های فارسی همچون Sid و Magiran مورد بررسی قرار گرفتند. یافته ها نشان می دهد که عوامل موثر بر فرسودگی شغلی معلمان را می توان در چهار دسته کلی طبقه بندی کرد:عوامل سازمانی: شامل حجم کاری زیاد، کمبود منابع، مدیریت ناکارآمد، فقدان حمایت اجتماعی و اداری و عوامل فردی: مانند کمال گرایی، ویژگی های شخصیتی، سطح تجربه و مهارت های مقابله ای و عوامل محیطی: از جمله شرایط فیزیکی کلاس ها، رفتار دانش آموزان و انتظارات والدین و عوامل سیاست گذاری: مانند تغییرات مکرر برنامه های درسی، ارزیابی های مکرر و فشارهای ناشی از استانداردهای آموزشی می باشد. همچنین راهکارهای مقابله با فرسودگی شغلی معلمان نیز در سه سطح پیشنهاد شده اند: سطح فردی: آموزش مهارت های مدیریت استرس، تقویت تاب آوری و خودمراقبتی، سطح سازمانی: بهبود شرایط کاری، ایجاد سیستم های حمایتی و مشارکت معلمان در تصمیم گیری ها، سطح سیاست گذاری: بازنگری در سیاست های آموزشی و کاهش فشارهای نهادینه شده. این مطالعه بر ضرورت رویکردی جامع و چندسطحی برای مقابله با پدیده فرسودگی شغلی معلمان تاکید دارد و پیشنهاد می کند که برنامه ریزی های آینده باید ترکیبی از مداخلات فردی، سازمانی و سیاستی را در نظر بگیرند.

کلیدواژه ها:

فرسودگی شغلی معلمان ، عوامل سازمانی ، عوامل فردی ، راهکارهای مقابله ای ، سلامت روان معلمان.