سکوت آموزشی در کلاس درس: بررسی انتقادی نقش آن در کیفیت یادگیری دانش آموزان

سکوت در کلاس درس همواره به عنوان نشانه ای از نظم، احترام یا توجه تلقی شده است؛ اما در سال های اخیر، برداشت های آموزشی نوین، مفهوم سکوت را به عنوان پدیده ای پیچیده و چندوجهی در تعاملات یادگیری بازنگری کرده اند. این مقاله با رویکردی مروری به تحلیل مطالعات نظری و تجربی مرتبط با نقش سکوت در کلاس های درس می پردازد و تلاش می کند وجوه مختلف این رفتار غیربرخوردی را در بستر روان شناسی شناختی، جامعه شناسی زبان، و پداگوژی معاصر مورد ارزیابی قرار دهد. یافته های پژوهش های بررسی شده حاکی از آن است که سکوت در کلاس می تواند دارای منشاهای متنوعی از جمله پردازش ذهنی عمیق، اضطراب کلامی، احساس ناایمنی روانی، عدم اعتماد به معلم یا شیوه تدریس اقتدارگرایانه باشد. برخلاف تصور رایج، سکوت الزاما به معنای یادگیری فعال نیست و در مواردی می تواند نشانه ای از انفعال، ترس، یا طرد شدن دانش آموز از جریان یادگیری محسوب شود. از سوی دیگر، سکوت تاملی یا مراقبه ای می تواند بستر مناسبی برای تعمیق مفهومی و خودتنظیمی شناختی فراهم سازد. نتیجه گیری مقاله تاکید می کند که درک سکوت نیازمند خوانش ظریف، زمینه محور و پویایی نگر است؛ و معلمان برای تفسیر دقیق آن باید به مهارت های بین فردی، زبان بدن و اقلیم هیجانی کلاس توجه ویژه ای داشته باشند.