بررسی عوامل تاب آوری در کودکان طلاق

مقاله حاضر به بررسی جامع پدیده تاب آوری (Resilience) در کودکان طلاق می پردازد و بر این فرض استوار است که جدایی والدین، اگرچه یک رویداد پرفشار است، اما لزوما منجر به آسیب های دائمی در کودکان نمی شود. این مقاله با ارائه تعریفی دقیق از طلاق و تاکید بر اهمیت تاب آوری به عنوان توانایی انطباق مثبت با شرایط دشوار، دیدگاه خود را از مدل های آسیب شناختی به رویکرد قدرت مدار تغییر می دهد. در بخش های مختلف، ابتدا به نظریه های اصلی تاب آوری پرداخته می شود که شامل رویکردهای مبتنی بر ویژگی و فرآیند هستند. در این میان، نظریات نورمن گارمزی، امی ورنر، آن ماستن، مایکل روتر و بونیتا لوتار مورد تحلیل قرار می گیرند. تاکید ویژه بر دیدگاه مایکل روتر در خصوص مکانیسم های محافظت کننده است که توضیح می دهد چگونه عوامل محافظت کننده می توانند تاثیرات عوامل خطر را کاهش داده، از واکنش های زنجیره ای منفی جلوگیری کرده، عزت نفس و خودکارآمدی را ارتقا بخشیده و فرصت های جدیدی را پیش روی کودک بگشایند. همچنین، رویکردهای معاصر و چندوجهی به تاب آوری، از جمله ابعاد روان شناختی، اجتماعی، فیزیکی و تحصیلی-شغلی، به تفصیل بررسی می شوند. هسته اصلی مقاله، به عوامل موثر بر تاب آوری در کودکان طلاق اختصاص دارد. این عوامل به سه دسته کلان تقسیم می شوند: عوامل فردی: ویژگی های شخصیتی: برخی از ویژگی های شخصیتی مانند انعطاف پذیری، خوش بینی و عزت نفس بالا، به کودکان کمک می کنند تا با چالش های طلاق بهتر کنار بیایند. مهارت های مقابله ای: مهارت های حل مسئله، مدیریت استرس و برقراری ارتباط موثر از جمله مهارت هایی هستند که به کودکان در مقابله با مشکلات ناشی از طلاق کمک می کنند. حمایت اجتماعی: داشتن دوست و افرادی که بتوانند در مواقع نیاز به کودک کمک کنند و او را حمایت کنند، در افزایش تاب آوری او نقش مهمی دارد. عوامل محیطی: کیفیت رابطه با والدین: رابطه گرم و حمایتگر با والدین، به ویژه با مادر، در افزایش تاب آوری کودکان طلاق بسیار موثر است. حفظ ارتباط مثبت، حمایت عاطفی و فراهم کردن محیطی امن و پایدار توسط والدین، به کودک احساس امنیت و ثبات می دهد. محیط مدرسه: محیط مدرسه با ساختار مشخص، قوانین و حمایت از سوی معلمان و مشاوران، می تواند به کودکان در مقابله با مشکلات ناشی از طلاق کمک کند. حمایت اجتماعی: داشتن روابط اجتماعی قوی و حمایت های خارج از خانواده نیز در تاب آوری کودکان طلاق موثر است. علاوه بر این عوامل، نحوه مدیریت طلاق توسط والدین نیز تاثیر مستقیمی بر تاب آوری کودکان دارد. والدینی که می توانند اختلافات خود را به صورت مسالمت آمیز حل کنند و همچنان به نیازهای عاطفی و روانی کودک پاسخ دهند، به او کمک می کنند تا با آرامش بیشتری این دوران را سپری کند. در نهایت، طلاق یک رویداد پیچیده است و کودکان ممکن است با چالش های مختلفی روبرو شوند. حمایت و درک والدین، مدرسه و جامعه می تواند به کودکان کمک کند تا با این چالش ها مقابله کرده و به رشد و توسعه خود ادامه دهند.

کلیدواژه ها:

طلاق ، کودکان ، تاب آوری ، عوامل محافظت کننده ، مکانیسم های تاب آوری ، سلامت روان ، مداخلات حمایتی.