بررسی نقش بازی های آموزشی در افزایش انگیزه و بهبود مهارت حل مسئله دانش آموزان ابتدایی

در عصر حاضر، نظام های آموزشی همواره در پی شناسایی راهکارهایی اثربخش جهت ارتقاء کیفیت یادگیری و توانمندسازی دانش آموزان هستند. یکی از رویکردهای نوین و اثبات شده، بهره گیری از بازی های آموزشی به عنوان ابزاری فعال، خلاق و انگیزه بخش در فرآیند تدریس و یادگیری است. بازی های آموزشی با ماهیت تعاملی، جذاب و مشارکتی خود، می توانند نقش بسزایی در ارتقای انگیزه تحصیلی و رشد مهارت های شناختی و عملی دانش آموزان، به ویژه در دوره ابتدایی، ایفا نمایند.مطالعات متعدد نشان داده است که انگیزه، عامل اصلی در رفتارهای یادگیری و مشارکت فعال دانش آموزان در کلاس درس است. زمانی که یادگیری در قالب بازی و فعالیت های سرگرم کننده صورت می گیرد، دانش آموزان با شور و اشتیاق بیشتری به مشارکت می پردازند، احساس تعلق به محیط آموزشی را تجربه می کنند و اعتمادبه نفس بیشتری کسب می نمایند. بازی های آموزشی همچنین می توانند احساس ترس و اضطراب از درس و شکست را کاهش داده و دانش آموزان را به چالش های یادگیری علاقه مند سازند.یکی دیگر از آثار کلیدی بازی های آموزشی، تقویت مهارت حل مسئله است. با رویارویی دانش آموز با مسائل و معماهای گوناگون در قالب بازی، فرصت مناسبی برای به کارگیری تفکر خلاق، تفکر انتقادی، آزمون و خطا و یادگیری از اشتباهات فراهم می شود. بازی ها، چارچوبی غیررسمی برای تجربه گری و خطاپذیری در اختیار کودک قرار داده و توانایی تحلیل، برنامه ریزی و تصمیم گیری منطقی را در آن ها تقویت می کنند. افزون بر این، بسیاری از بازی های گروهی، مهارت همکاری، مسئولیت پذیری و ارتباط موثر را در فرآیند حل مسئله نهادینه می سازند.بر این اساس، پژوهش های داخلی و بین المللی، تاثیر مثبت و معناداری برای بازی های آموزشی بر افزایش میزان انگیزه تحصیلی، اشتیاق یادگیری، و نیز بهبود مهارت های حل مسئله و تفکر در دانش آموزان ابتدایی گزارش نموده اند. بازی ها به معلمان کمک می کنند تا محیطی منعطف، پویا و متناسب با نیازهای شناختی و عاطفی دانش آموزان ایجاد کنند و تفاوت های فردی را بیشتر مد نظر قرار دهند. با این وجود، اجرای این رویکرد مستلزم برنامه ریزی دقیق، انتخاب بازی های آموزشی مناسب، آشنایی معلمان با شیوه های صحیح ترکیب بازی با اهداف آموزشی، و فراهم سازی زیرساخت های لازم در مدارس است. در این چکیده، ضمن تبیین مبانی نظری مرتبط با نقش بازی های آموزشی در یادگیری، به شواهد پژوهشی ملی و جهانی در خصوص تاثیر این بازی ها بر انگیزه و مهارت حل مسئله پرداخته شده و در پایان، به اشاره به ضرورت توسعه آموزش معلمان، تولید بازی های بومی سازی شده و اجرای سیاست های حمایتی جهت گسترش استفاده هدفمند از بازی های آموزشی در مدارس ابتدایی تاکید می شود.

کلیدواژه ها:

انگیزه ، حل مسئله ، بازی آموزشی ، دانش آموزان ، ابتدایی