بررسی تاثیر تغییرات نرخ ارز و کامودیتی بر شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران

بازار سرمایه ایران به دلیل وابستگی بالای شرکت های بورسی به کالاهای پایه و صادراتی، تحت تاثیر نوسانات نرخ ارز و قیمت های جهانی کامودیتی ها قرار دارد. هدف این پژوهش بررسی تاثیر نرخ ارز (دلار) و شاخص کامودیتی بلومبرگ (BCOM) بر شاخص کل بورس تهران است. برای این منظور، از داده های فصلی طی دوره ۱۳۸۸ تا ۱۴۰۲ و روش رگرسیون خطی معمولی (OLS) استفاده شد. نتایج نشان داد که نرخ ارز تاثیر مثبت و معناداری بر شاخص کل بورس دارد، به طوری که افزایش نرخ دلار منجر به رشد شاخص کل می شود. این یافته با ساختار کامودیتی محور بازار سرمایه ایران همخوانی دارد. در مقابل، اثر شاخص کامودیتی بلومبرگ بر شاخص کل معنادار نبود که می تواند ناشی از عوامل داخلی نظیر محدودیت های ارزی و سیاست های اقتصادی باشد. همچنین، آزمون های تشخیصی مدل (Breusch-Pagan، Jarque-Bera و VIF) نشان دادند که علی رغم وجود ناهمسانی واریانس و نرمال نبودن باقی مانده ها، مدل از نظر همخطی دچار مشکل جدی نیست و نتایج آن معتبر است.

کلیدواژه ها:

بورس اوراق بهادار تهران ، نرخ ارز ، شاخص کامودیتی ، مدل رگرسیون خطی ، همخطی ، ناهمسانی واریانس ، آزمون های تشخیصی ، اقتصاد کلان