بازتعریف معماری ایران (دوره پیش از اسلام- معماری ایلامی تا ساسانی)

معماری ایران به عنوان یکی از جلوه های بی بدیل هنر و هویت فرهنگی، در گذر تاریخ دست خوش تغییرات و تحولات چشمگیری شده است. این پژوهش با تمرکز بر تحلیل سبک های متنوع معماری، که درهر دوره ی تاریخی بر اساس شرایط اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی شکل گرفته به بازتعریف معماری ایران، دوره ی پیش از اسلام می پردازد. هدف از این پژوهش ارائه شناختی جزئی و کلی از ریشه ها و ارزش های معماری ایرانی و بررسی چگونگی تاثیرپذیری این سبک ها از تحولات تاریخی است. حال پرسش اصلی این است که، چگونه می توان از تحلیل سبک های معماری ایران به درکی عمیق تر از ارزش های فرهنگی و هویتی آن دست یافت؟ این تحقیق با استفاده از روش کیفی و رویکردی توصیفی- تحلیلی و تفسیری- تاریخی، با بهره گیری از منابع کتابخانه ای، اسناد و متون تاریخی به بررسی سبک های معماری، پیش از اسلام پرداخته و به معرفی برخی نمونه های شاخص توجه می کند. اهمیت این پژوهش در ارائه شناختی عمیق از معماری ایران نهفته است که می تواند راهگشای حفظ هویت فرهنگی و هنری این سرزمین و انتقال آن به نسل های آینده باشد. هدف این پژوهش، ارائه مرجعی محدود برای بررسی و شناخت سبک های معماری ایران از ابتدا تا آخردورهی قبل از اسلام است. نتایج تحقیق نشان می دهد که، روند تکامل معماری ایران از دوران ایلامی تا عصر هخامنشی نه تنها تحت تاثیر شرایط اقلیمی و فرهنگی هر دوره شکل گرفته، بلکه با تلفیق سنت و نوآوری، سبکی مستقل و بی بدیل را خلق کرده است. این مسیر پرفرازونشیب، زمینه ساز شکل گیری شاهکارهای معماری در دوره های پس از اسلام شد و همچنان در بناهای تاریخی ایران بازتاب دارد. از این رو، معماری ایران را می توان آیینه ای از فرهنگ، هنر و اندیشه ی تمدنی دانست که در گذر تاریخ، با شکوه و اصالت خود، هویت ملی ایرانیان را به تصویر کشیده است.

کلیدواژه ها:

معماری ، معماری ایران ، معماری باستان ، سبک های معماری.