تاب آوری: تحلیل مفهومی توسعه شناختی و الزامات عملیاتی در زیرساخت های ساحلی

تاب ­آوری مفهومی چندوجهی، استنباط­ پذیر و توسعه­ پذیر است. در گستره نیم قرن مطالعات تاب ­آوری در حوزه­ های علمی مختلف تعاریف متعددی ارائه شده است. این تعاریف که اغلب دارای همپوشانی و شکاف شناختی هستند مطابق عملکرد سیستم در شرایط رخداد خطرات تدوین شده­ اند. عدم وجود تعریف یگانه از تاب­ آوری، ضرورت درک عمیق این مفهوم، بررسی روند توسعه شناختی،  توجه به مطالعات بین ­رشته ­ای و تلاش در کاهش ابهام شناختی تاب ­آوری را نشان می­ دهد. افزایش توجه به عملکرد زیرساخت­ های حیاتی به عنوان سیستم و نحوه سرویس ­دهی آن­ ها حین رخداد خطر، اهمیت پیاده ­سازی تاب ­آوری را نشان می ­دهد. همچنین با هدف اتصال معنادار این مفهوم به تاب­ آوری عملیاتی، زیرساخت­ های ساحلی به عنوان شریان­ های حیاتی یک کشور انتخاب شده است. در این مطالعه تلاش شده است که با کمک ابزار تحلیلی مشاهده – ادعا – استدلال به طبقه ­بندی محتوایی تعاریف پرداخته شود. مزیت شناختی تحلیل تعاریف تاب ­آوری، ساختارشناسی فرآیند توسعه مفاهیم نوظهور است. تعریف­ شناسی تاب ­آوری در دو بخش کلیدی شامل تحلیل ساختاری و فرآیند توسعه صورت­ پذیرفته است. همچنین در بخش تاب­ آوری سواحل و چشم ­انداز آن، نقش تاب­ آوری به عنوان یک الزام عملیاتی برجسته شده است که بیانگر اهمیت اتصال وجه راهبردی به عملیاتی این مفهوم است. روند مطالعاتی حاضر علاوه بر درک جامع از مفهوم تاب ­آوری به کاهش پراکندگی محتوایی و ابهام شناختی این مفهوم کمک می­ کند. این دست­ آورد در قالب پوشش متنوع و گسترده حوزه­ های شناختی تاب­ آوری، نمایش سیر تکامل مفهوم، دلایل توسعه شناختی و پیشنهاد قواعد زیرساخت­ های ساحلی تاب ­آور ارائه شده است.

کلیدواژه ها:

Resilience ، System ، Hazard ، Critical infrastructure ، Comprehensiveness ، Cognitive Ambiguity ، تاب آوری ، سیستم ، خطر ، زیرساخت حیاتی ، جامع نگر ، ابهام شناختی