اپیدمیولوژی سرطان های شایع طی سال های ۱۳۹۱ تا ۱۴۰۱ در غرب ایران: مطالعه ای مبتنی بر برنامه ثبت سرطان

مقدمه: از آن جایی که بار سرطان در سراسر جهان و به خصوص در کشورهای در حال توسعه و با درامد کم از جمله ایران در حال افزایش است، طراحی و اجرای برنامه های غربالگری به شدت به داده های اساسی اپیدمیولوژیک در هر کشور بستگی دارد. بنابراین، پژوهش حاضر با هدف بررسی اپیدمیولوژی سرطان های شایع در شهرستان اسدآباد استان همدان در غرب ایران انجام شد. روش ها: این مطالعه توصیفی- مقطعی به بررسی گزارش های ثبت سرطان در شهرستان اسدآباد در بازه زمانی سال های ۱۳۹۱ تا ۱۴۰۱ پرداخت. تعداد کل موارد جدید سرطان طی ۱۱ سال مورد بررسی در شهرستان اسدآباد، ۱۴۸۲ مورد بود که بیشتر مرد (۴/۶۰ درصد) بودند و در رده سنی بالای ۶۰ سال (۳/۵۴ درصد) قرار داشتند. در نهایت، داده های جمع آوری شده در نرم افزارهای SPSS و ArcGIS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: میانگین سنی مبتلایان به سرطان در مردان و زنان به ترتیب ۸۱/۶۱ و ۹۳/۵۵ سال بود. ده سرطان شایع طی سال های ۱۳۹۱ تا ۱۴۰۱ شامل «پوست، معده، پستان، مغز استخوان، نئوپلاسم بدخیم، پروستات، کولون، ریه، مثانه و مغز» گزارش گردید. سرطان پوست (۶/۱۰ درصد)، پستان (۰/۸ درصد) و مغز استخوان (۹/۷ درصد) شایع ترین سرطان ها در هر دو جنس بود. در مردان، سرطان پوست (۰/۱۳ درصد) و در زنان، سرطان پستان (۸/۱۹ درصد) شایع تر بود. نتیجه آزمون Cochran-Armitage نشان داد که روند خطی معنی داری بین بروز سرطان در دهستان های اسدآباد در طی سال های مورد بررسی وجود نداشت (۰۵/۰ < P). نتیجه گیری: با توجه به شیوع سرطان های پوست، معده، پستان، مغز استخوان، نئوپلاسم بدخیم، پروستات، کولون، ریه، مثانه و مغز در شهرستان اسدآباد، تدوین، برگزاری و اجرای برنامه همگانی کنترل سرطان باید اولویت اول سیاست گذاری سلامت باشد. بنابراین، ضروری است مطالعات تحلیلی به منظور دستیابی به علل بروز بیماری و حل مشکلات مربوط به آن انجام شود.

کلیدواژه ها:

Cancer ، Epidemiology ، Trend analysis ، Iran ، سرطان ، اپیدمیولوژی ، تحلیل روند ، ایران