مقایسه مشخصات دموگرافیک و روانشناختی مرتبط با تردید واکسن کووید-۱۹ در دو جمعیت واکسینه کامل و واکسن نزده در شهر بابل

سابقه و هدف: تردید واکسن از چالش های مهم در اپیدمی ها است و حتی با وجود دسترسی به واکسن، برخی افراد از دریافت آن امتناع می کنند، این موضوع باعث تاخیر در کنترل بیماری و افزایش پیامدهای جانی، اقتصادی و روانی می شود. این مطالعه با هدف بررسی عوامل مرتبط با تردید واکسن کووید-۱۹ در شهر بابل ایران، انجام پذیرفت تا بتوان راهکارهای بهتری برای مقابله با این مشکل پیشنهاد داد. مواد و روش ها: این مطالعه مقطعی- تحلیلی، بر روی ۵۷۰ نفر از جمعیت بالای ۱۸ سال واجد شرایط دریافت واکسن کووید-۱۹ در دو گروه انجام شد. گروه اول شامل افراد واکسن نزده (میانگین سنی ۳۷ سال) و گروه دوم افراد واکسینه کامل (سه دوز واکسن، میانگین سنی ۴۲ سال) بود. داده ها با استفاده از پرسشنامه استاندارد و تحلیل آماری توسط نرم افزار SPSS بررسی شد. آزمون های آماری کای اسکوئر و دقیق فیشر و من- ویتنی (۰/۰۵ P<) شاپیرو-ویلک (۰/۰۵ P>) رگرسیون لجستیک برای تعدیل متغیرهای مخدوش کننده استفاده شدند. یافته ها: آنالیز تک متغیره نشان داد که تردید واکسن با سن (۰P=)، وضعیت تاهل (۰/۰۱۷P=)، سطح تحصیلات (۰P=) و سطح درآمد (۰/۰۰۳P=)، سابقه بیماری جسمی (۰/۰۰۷P=)، سابقه بیماری اعصاب و روان (۰/۰۰۴P=) و سابقه ابتلا به کووید-۱۹ (۰/۰۰۲P=) مرتبط است و با ادراک سلامت (۰/۰۲۸P=) و سابقه ابتلای کووید- ۱۹در خانواده (۰/۲۳۲P=) و اضطراب سلامت (۰/۵P=) ارتباطی ندارد. آنالیز چند متغیره نشان داد تردید واکسن با درک خطر (۱/۰۹-۱/۶۸: ۹۵ درصد=CI) ۷۸/۱ =OR ، اعتماد (۱/۹۵-۱/۷۷۱: ۹۵ درصد=CI) ۱/۸۶ =OR ، مسئولیت پذیری اجتماعی (۱/۹۷-۱/۷۸: ۹۵ درصد=CI) ۸۷/۱ =OR ، موانع و محدودیت ها (۲/۲۰-۲/۰۱: ۹۵ درصد=CI) ۲/۱۰ =OR  و سود و زیان (۲/۵۹-۲/۲۳: ۹۵ درصد=CI) ۲/۴۰ =OR ، مرتبط است. استنتاج: تردید واکسن کووید-۱۹ در افراد جوان، مجرد، با تحصیلات و درآمد پایین تر بیش تر است و با درک پایین از وخامت بیماری، اعتماد کم به نظام سلامت و موانع محیطی و روانی مرتبط است. برای تقویت پذیرش واکسن، انجام مداخلات مناسب و هدفمند بر اساس ویژگی های جمعیتی و نگرشی ضروری است.

کلیدواژه ها:

Vaccine hesitancy ، COVID-۱۹ ، demographics ، psychological factors ، تردید واکسن ، کووید-۱۹ ، دموگرافیک ، روانشناختی