بازشناسی هویت رجالی احمد بن حسن قطان در منابع روایی و رجالی امامیه

احمد بن حسن قطان از محدثان بزرگ اصحاب حدیث در قرن چهارم در شهر ری، مورد عنایت خاص شیخ صدوق قرار گرفت. شیخ صدوق با استفاده از مرویات وی، روایات ارزشمند این عالم اهل تسنن را در مکتوبات حدیثی خویش وارد نمود. احادیث مروی از احمد بن حسن قطان بیشتر در مباحث قضاوت و فضایل اهل بیت(ع) بوده و سهم قابل توجهی از میراث حدیثی مکتب حدیثی ری از وی به آثار صدوق منتقل شده است. روایات صدوق از او بیشتر رنگ و بوی کلامی داشته و به باورهای شیعی صحه می گذارد و احتمال امامی­مذهب بودن وی وجود دارد؛ اما توصیفاتی که صدوق از او دارد، ما را در مذهب او دچار تردید می­کند. صدوق از وی به عنوان «شیخ لاهل الحدیث» یا «العدل» یاد می کند و این دو مفهوم پرسش های گوناگونی در برابر وثاقت و مذهب این محدث مجهول الحال می گشاید. «قطان رازی» از بزرگان اصحاب حدیث اهل سنت از یک سو، علاقمند به اهل بیت(ع) بوده و از سویی، این ویژگی­هایش، موجب توجه صدوق به وی شده است. این پژوهش با روش توصیفی­ تحلیلی به نسب، مذهب و گونه شناسی روایات قطان در آثار صدوق پرداخته است. پیگیری داده های صدوق از وی، اطلاعات ارزشمندی از این محدث مجهول ارائه می­دهد با آنکه نوعا کتب رجالی، اطلاعات چندانی از او ارائه نداده­اند.

کلیدواژه ها:

شیخ صدوق ، ری ، احمد بن حسن قطان ، اصحاب حدیث ، العدل ، راوی مجهول