بازنمایی مولفه های فرهنگ عمومی در سور مکی و مدنی

هدف: فرهنگ عمومی به عنوان پذیره های جمعی شیوع یافته، مهمترین سطح زندگی فرهنگی محسوب می شود. دلیل این ادعا، گستردگی و جامعیت و تنوع ابعاد زندگی در تاریخ و جغرافیاهای مختلف است. با در نظر گرفتن مفهومی عام و عینی از این مهم، قرآن در دو بافت مکی و مدنی توصیف گر فرهنگ به معنای مجموعه باورها، ارزش ها و رفتارهای پذیرفته شده در فضای جاهلیت و فرهنگ هدایت نبوی و مبین وجوه تفاوت آن هاست؛ زیرا تغییر و تحول جامعه و گذار آن از وضعیت جاهلیت به وضعیت مطلوب و هدایت­محور، همواره دغدغه نظام تربیتی و فرهنگ حاکم بر قرآن بوده است. پژوهش حاضر در صدد است با هدف احصاء دلالت های فرهنگی در سور مکی و مدنی، به تبیین فرهنگ عمومی در قرآن کریم بپردازد.روش پژوهش: نظر به هدف و رویکرد نوشتار حاضر، روش منتخب در این پژوهش، روش توصیفی تحلیلی با تکیه بر رویکرد استنطاقی شهید صدر بوده است.یافته ها: قرآن همواره می­تواند زمینه فرهنگ سازی در میان اقوام مختلف عرب یا غیر عرب را داشته باشد؛ زیرا قرآن کریم مجموعه­ای از کنش­ها و واکنش­های مثبت یا منفی اقوام مختلف در مورد باورها، ارزش­ها و هنجارها و یا سنت­ها را در خود جمع کرده و به تایید یا رد آن ها پرداخته است. فرهنگ عمومی در قرآن، نوعی فرهنگ دینی است­ که مجموعه­ای از باورها، ارزش­ها، هنجارها، سنت­ها، آداب و رسوم و سبکهای زندگی اقوام مختلف را معرفی کرده است؛ ولی هر کدام از آن ها که مورد تایید دین مبین اسلام بوده است، پذیرفته و بقیه را رد کرده است.نتیجه گیری: لازمه­ فهم فرهنگ حاکم و مطرح در آموزه های قرآنی، تقسیم آیات به دو بخش مجزای مکی و مدنی است که در دو بعد شناختی فکری و رفتاری قابل تبیین و بررسی است.

کلیدواژه ها:

فرهنگ عمومی ، سور مکی ، سور مدنی ، دیار ، قریه ، بلده