تشخیص تفاوت بین "بیش فعالی خجالتی" و "اضطراب اجتماعی" در کودکان ابتدایی

این مطالعه به بررسی تفاوت های بالینی بین دو حالت "بیش فعالی خجالتی" و "اضطراب اجتماعی" در کودکان دوره ابتدایی (۶-۱۲ سال) می پردازد. با وجود شباهت های ظاهری مانند اجتناب از تعاملات اجتماعی، این دو شرایط از نظر ریشه های روان شناختی، نشانه های رفتاری و مسیرهای درمانی کاملا متمایز هستند. پژوهش حاضر با روش مرور سیستماتیک و تحلیل داده های ۲۰ مطالعه معتبر (۲۰۱۰-۲۰۲۳) انجام شده است. یافته ها نشان می دهند که کودکان مبتلا به بیش فعالی خجالتی ترکیبی از تحرک حرکتی بالا (مانند بی قراری یا حرکات غیرارادی) و بازداری اجتماعی را نشان می دهند، در حالی که اضطراب اجتماعی با ترس پایدار از ارزیابی منفی و اجتناب فعال از موقعیت های اجتماعی مشخص می شود. از منظر شناختی، گروه اول معمولا تمایل به مشارکت در بازی ها دارند اما با تردید و کم رویی همراه است، اما گروه دوم از ترس قضاوت، به کلی از تعامل فرار می کنند. تفاوت های فیزیولوژیکی نیز مشهود است؛ برای مثال، کودکان بیش فعال-خجالتی در مواجهه با محرک های اجتماعی افزایش تحرک فیزیکی نشان می دهند، در حالی که کودکان مضطرب-اجتماعی واکنش های یخزدگی یا افزایش ضربان قلب دارند. این تمایزها تاثیر مستقیمی بر عملکرد تحصیلی و سازگاری اجتماعی آنان می گذارد. نتایج تاکید می کنند که مداخلات درمانی باید متناسب با ماهیت هر اختلال طراحی شوند: آموزش تنظیم هیجان و مهارت های حرکتی برای بیش فعالی خجالتی، و مواجهه تدریجی با موقعیت های اجتماعی و بازسازی شناختی برای اضطراب اجتماعی. تشخیص نادرست می تواند به مداخلات ناموثر و تشدید مشکلات بینجامد. بنابراین، ارزیابی چندبعدی (شامل مشاهده رفتار، گزارش والدین/معلمان و ارزیابی های شناختی) برای تمایز این دو حالت ضروری است.

کلیدواژه ها:

بیش فعالی خجالتی ، اضطراب اجتماعی ، کودکان ابتدایی ، تشخیص افتراقی ، مداخلات روان شناختی.