نقش نمادهای آیینی و دینی در نشانه های بصری گرافیک معاصر ایران

نقش نمادهای آیینی و دینی در نشانه های بصری گرافیک معاصر ایران موضوعی است که به ویژه در دهه های اخیر از طریق بازخوانی نمادها، بازآفرینی سنت های بصری و تعامل میان سنت و مدرنیته، نمود یافته است. این مقاله با رویکردی تحلیلی-کیفی و تشریحی، عواملی همچون معناشناسی سمبولیک، ویژگی های بصری نمادهای آیینی در گرافیک ایران و چگونگی تاثیر این نمادها بر هویت بصری جامعه ی ایرانی را مورد بررسی قرار می دهد. پس از بررسی پیشینه، تحولات کلیدی در جنبش هایی مانند سقاخانه (۱۹۵۰–۱۹۶۰) که با بهره گیری از خطوط نستعلیق، طلسمات و نشانه های دینی، زبان بصری خاصی را شکل داده اند، تحلیل می شود که چگونه این جنبش ها با بازخوانی سنت های دینی و ملی، گرافیک معاصر ایران را بازتعریف کرده اند. همچنین مثال هایی از هنر گرافیک پس از انقلاب ۱۳۵۷ بررسی می شود که چگونه نشانه هایی مانند شاخه گل لاله، نمادهای رنگ سرخ (مربوط به ایثار و شهادت)، و الفاظ قرآنی در پوسترهای انقلابی و مذهبی حضور برجسته ای یافته اند. یافته های مقاله نشان می دهد نمادهای آیینی در گرافیک معاصر ایران تنها به عنوان عناصر زیبایی شناسانه عمل نمی کنند، بلکه در فرآیندی معنادار با آیین ها، اعتقادات و خاطرات جمعی تلفیق شده و هویت فرهنگی-دینی را بازتولید می کنند.

کلیدواژه ها:

نمادهای آیینی ، گرافیک معاصر ایران ، سقاخانه ، گرافیک مذهبی ، معناشناسی بصری