بررسی و تحلیل مدینه فاضله فارابی

مهم ترین کتاب فارابی، کتاب آرای اهل مدینه فاضله است که دارای سی و هفت فصل است ، فارابی بحث از «آرای اهل مدینه فاضله» را با بحث از خدا آغاز می کند و به بیان چگونگی پیدایش جهان هستی از جهان معنوی گرفته تا جهان مادی می پردازد و آنگاه درباره مراتب جهان مادی سخن می گوید و سرانجام به انسان که حلقه پیوند جهان مادی و معنوی است می رسد. فارابی می نویسد: نظام خلقت از کاملترین مراتب وجود آغاز می شود (فارابی ابونصر ،۱۳۶۱) وهمچنین و سخن او بیش از هر چیز تنها درباره رئیس چنین مدینه ای و خصایص او است..معلم ثانی، مدینه فاضله را به بدنی تشبیه می کند که همه اندام ها و اعضایش به درستی کار می کنند و ارتباطی ارگانیک بین آنها برقرار است؛ همچنان که اندام ها دارای مراتب متفاوتند، بعضی فرمانده و برخی فرمانبراند، در مدینه فاضله نیز این مراتب فرماندهی و فرمانبری در کار است. برترین مرتبه از آن «رئیس اول» است که در بدن انسان همان قلب است و فروترین از آن کسانی که کارشان خدمتگزاری است..فارابی اعتقاد دارد در مدینه فاضله دو مسئله بایستی در نظر گرفته شود، به عبارتی در شکل بخشیدن به جامعه دو مسئله مطرح است و آن تعریف سعادت و شیوه های رسیدن به آن است، چون الگوی سعادت در جوامع مختلف متفاوت است؛ پس مدینه فاضله آنها نیز متفاوت است. .فارابی در توصیف مدینه جاهله می گوید: مردم مدینه چون جاهله سعادت را نشناخته اند، به سوی آن ارشاد نشده؛ پس بدان معتقد نیستند. آنان به لذات ظاهری چون تن پروری، توانگری، لذت مادی و کرامت جویی قدرت طلبانه رو کرده اند و آن را خیرات غایی و هدف نهایی خود می پندارند.

کلیدواژه ها:

فارابی ، مدینه فاضله ، اتوپیا ، جامعه آرمانی