ارائه مدلی برای توسعه پایدار بوم گردی عشایری (مورد مطالعه: عشایر استان کرمانشاه)

مقدمه: بوم گردی عشایری از اشکال گردشگری پایدار، با ارائه منبع جایگزین معیشت به جامعه بومی منجر به حفاظت از محیط زیست و ایجاد منافع اجتماعی و اقتصادی برای جوامع محلی می شود. هدف پژوهش:  این پژوهش با هدف ارائه مدلی برای توسعه پایدار بوم­گردی عشایری در استان کرمانشاه انجام شد. روش شناسی تحقیق: در این پژوهش از رویکرد آمیخته (کیفی-کمی) از نوع اکتشافی استفاده شد. جامعه هدف در فاز کیفی شامل کارشناسان ارشد و مدیران سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و سازمان امور عشایری استان کرمانشاه بودند که بعد از انجام  مصاحبه  با ده نفر اشباع نظری حاصل شد. پس از شناسایی محورهای اصلی؛ در فاز کمی، پرسشنامه ایی تهیه شد و با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ایی با انتساب متناسب از میان جامعه آماری که شامل کارکنان و کارشناسان دو سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و سازمان امور عشایری استان کرمانشاه، بین ۱۴۸ نفر توزیع شد. قلمروجغرافیایی پژوهش:  قلمرو مورد مطالعه این پژوهش عشایر استان کرمانشاه بوده است. یافته ها و بحث: محورهای اصلی شناسایی شده در فاز کیفی شامل بهره گیری از پتانسیل های طبیعی منطقه، بهره­گیری از امکانات، عوامل اجتماعی-فرهنگی، عوامل آموزشی و ترویجی، سیاست­گذاری­ها و رشد اقتصادی و درآمدی بود. در فاز کمی میانگین متغیرها حدود ۴۵/۳ تا ۱۸/۴ بود که نشان می­دهد وضعیت متغیرها از متوسط تا خوب متغیر است. نتایج بخش تحلیل عاملی ضمن تایید برازش مدل نشان داد که بهره­گیری از امکانات، سیاست­گذاری­ها، عوامل اجتماعی-فرهنگی و رشد اقتصادی و درآمدی، بهره گیری از پتانسیل­های طبیعی منطقه، و عوامل آموزشی و ترویجی به ترتیب با بار عاملی ۶۵/۰، ۶۳/۰، ۵۸/۰، ۵۷/۰، ۵۹/۰ و ۶۲/۰. بیشترین اهمیت را به ترتیب در تبیین مدل توسعه پایدار بوم­گردی عشایری داشتند و می­توانند این مدل را تبیین نمایند.  نتایج:  با این باور که افزایش توان اقتصادی، حفظ منابع زیست محیطی و حفاظت از میراث فرهنگی-اجتماعی سنگ بنای شکل گیری گردشگری پایدار  است که رسالت اصلی آن دستیابی به توسعه پایدار است.؛ بوم گردی های عشایری یکی از مهم ترین حوزه های این رویکرد است. بر این اساس پژوهش حاضر با ارائه مدلی، مسیرهای اصلی توسعه بوم گردی های عشایری در استان کرمانشاه را شناسایی کرده است. بنابراین نتایج حاصل از این پژوهش می تواند مبنای تصمیم گیری سیاست گذاران برای دستیابی به توسعه پایدار بوم گردی های عشایری باشد.

کلیدواژه ها:

توسعه پایدار ، بوم گردی ، گردشگری پایدار ، عشایر ، استان کرمانشاه