تاثیر فضای مجازی و شبکه های اجتماعی بر مشارکت سیاسی جوانان در ایران (با رویکرد مقایسه ای با کشورهای منطقه)

در دهه های اخیر، گسترش فضای مجازی و ظهور شبکه های اجتماعی، شیوه های مشارکت و کنش سیاسی جوانان را به شکل چشمگیری دگرگون کرده است. مقاله حاضر با هدف بررسی تاثیر فضای مجازی و شبکه های اجتماعی بر مشارکت سیاسی جوانان ایرانی، ابتدا به مرور مبانی نظری و تجربیات جهانی در این زمینه می پردازد و سپس، با رویکردی تطبیقی، وضعیت ایران را با برخی کشورهای منتخب منطقه (مانند ترکیه، لبنان و مصر) مقایسه می کند. یافته ها نشان می دهد که شبکه های اجتماعی ضمن فراهم کردن بستری برای افزایش آگاهی سیاسی، تسهیل ارتباطات، و ایجاد امکان بسیج و کمپین های مجازی، می توانند به ارتقای مشارکت سیاسی جوانان منجر شوند. اما در عین حال، چالش هایی همچون انتشار اخبار جعلی، قطبی شدن فضا، محدودیت های حکومتی و فیلترینگ نیز بر کیفیت و عمق این مشارکت تاثیرگذار است. بررسی تطبیقی نشان می دهد که میزان تاثیرگذاری این پدیده، بسته به میزان آزادی اطلاعات، زیرساخت های دیجیتال و سیاست گذاری های هر کشور، متفاوت است. در نهایت، مقاله با تاکید بر تقویت سواد رسانه ای و بازنگری در سیاست های ارتباطی می کوشد راهکارهایی برای ارتقای مشارکت سیاسی اثربخش جوانان در بستر دیجیتال ارائه کند.

کلیدواژه ها:

فضای مجازی ، شبکه های اجتماعی ، مشارکت سیاسی ، جوانان ، ایران ، مقایسه تطبیقی ، بسیج سیاسی ، فیلترینگ ، سواد رسانه ای.