بررسی معماری روستاهای پلکانی تحت عنوان مصادیق معماری همساز با اقلیم کوهستانی، (نمونه های موردی: ماسوله و اورامانات)

در اقلیم کوهستانی ایران، شکل گیری سکونتگاه های انسانی همواره تحت تاثیر مستقیم شرایط اقلیمی و توپوگرافی منطقه بوده است. روستاهای پلکانی همچون ماسوله و اورامانات، نمونه هایی بارز از معماری بومی هستند که به گونه ای طبیعی با شرایط اقلیمی و محیطی خود سازگار شده اند. هدف این پژوهش، بررسی ویژگی های کالبدی و فضایی این روستاها به منظور تحلیل میزان همساز بودن آن ها با اقلیم کوهستانی است. روش تحقیق کیفی با رویکرد توصیفی تحلیلی بوده و داده ها از طریق منابع کتابخانه ای، تحلیل نقشه ها، تصاویر ماهواره ای و مشاهدات میدانی گردآوری شده است. یافته ها نشان می دهد که نحوه استقرار پلکانی، انتخاب مصالح بومی با ظرفیت حرارتی مناسب، فرم حجمی فشرده، شبکه حرکتی ارگانیک، استفاده از تابش آفتاب در جبهه ی جنوبی و بهره گیری از تهویه طبیعی ازجمله عواملی هستند که باعث بهینه سازی مصرف انرژی و افزایش کیفیت زیست محیطی در این بافت ها شده اند. در پایان، با تحلیل تطبیقی این دو نمونه، راهکارهایی برای طراحی معماری همساز با اقلیم کوهستانی ارائه می شود.

کلیدواژه ها:

معماری بومی ، اقلیم کوهستانی ، فرم پلکانی