تحول در الگوهای طراحی شهری: از معماری سنتی تا معماری نوین در شکل دهی به فضاهای شهری ایران

در گذار از سنت به مدرنیته، معماری و شهرسازی ایران دستخوش دگرگونی های عمیق و بعضا گسسته از بسترهای تاریخی، فرهنگی و اقلیمی خود شده اند. معماری سنتی، که روزگاری بازتابی از حکمت ایرانی، نظم زیباشناسانه و پیوند عمیق انسان با فضا بود، امروز در مواجهه با معماری نوین جای خود را به ساختارهایی داده که اگرچه در فرم های نوگرایانه تعریف می شوند، اما اغلب از معنا، روح و هویت تهی اند. این مقاله با رویکردی تحلیلی انتقادی، سعی دارد ریشه های این گسست را در نسبت میان انسان، فضا و معنا بررسی کرده و نشان دهد چگونه می توان با الهام از بنیان های معماری سنتی، به بازتعریفی خلاقانه و متناسب با شرایط امروز دست یافت. با مطالعه تطبیقی نمونه های منتخب از معماری گذشته و معاصر، و تحلیل مفهومی ساختارهای کالبدی و معنایی، الگویی با عنوان «شهر چندلایه با معماری گفتگویی» پیشنهاد می شود؛ الگویی که تلاش دارد تعامل میان حافظه تاریخی، نیازهای زیست معاصر و ظرفیت های فنی نوین را در طراحی شهری بازسازی کند. نتیجه گیری مقاله بر آن است که آینده معماری شهری در ایران، تنها زمانی به تعادل و بلوغ خواهد رسید که به گفت وگویی اصیل میان گذشته و حال، سنت و نوگرایی، و انسان و محیط تن دهد.

کلیدواژه ها:

معماری سنتی ، معماری معاصر ، هویت شهری ، شهر چندلایه ، زیست پذیری ، گفت وگوی فضایی