تدوین مدل بهره گیری از فناوری هوش مصنوعی در فرایند یاددهی و یادگیری دانش آموزان ابتدایی

با توجه به رشد پرشتاب فناوری های نوین در حوزه آموزش، به ویژه فناوری هوش مصنوعی (Artificial Intelligence)، نظام های آموزشی در حال تجربه ی تحولی عمیق در روش ها، ابزارها و اهداف یاددهی و یادگیری هستند. دوره ابتدایی به عنوان یکی از حساس ترین و تاثیرگذارترین مراحل رشد شناختی، هیجانی و اجتماعی دانش آموزان، نیازمند راهکارهایی نوآورانه و کارآمد برای ارتقای کیفیت آموزش است. یکی از این راهکارهای نوین، بهره گیری از فناوری هوش مصنوعی به عنوان ابزاری هوشمند برای شخصی سازی آموزش، بهینه سازی بازخورد، و تقویت تعامل آموزشی میان معلم و دانش آموز است.پژوهش حاضر با هدف تدوین مدلی مفهومی و بومی شده برای بهره گیری از هوش مصنوعی در فرایند یاددهی و یادگیری دانش آموزان دوره ابتدایی انجام شده است. این مدل بر پایه ترکیب داده های نظری (شامل ادبیات نظری و پژوهش های تجربی داخلی و بین المللی) و داده های تجربی گردآوری شده از متخصصان حوزه آموزش و فناوری طراحی گردیده است. روش تحقیق، آمیخته (کیفی-کمی) است و در دو فاز اصلی صورت پذیرفت. در فاز نخست، از طریق مصاحبه های نیمه ساختاریافته با ۱۵ متخصص آموزش ابتدایی، روان شناسی تربیتی، و فناوری آموزشی، مولفه های کلیدی مدل استخراج شد. در فاز دوم، برای اعتبارسنجی مدل طراحی شده، از تکنیک دلفی و تحلیل عاملی تاییدی استفاده گردید.نتایج حاصل از تحلیل داده ها نشان داد که مدل نهایی شامل چهار مولفه اصلی است: ۱) تشخیص ویژگی های یادگیرنده (سبک یادگیری، سطح دانشی، وضعیت هیجانی)، ۲) یاددهی تطبیقی مبتنی بر داده ها، ۳) بازخورد فوری و هوشمند توسط عامل های تعاملی، و ۴) تحلیل کلان داده های آموزشی برای تصمیم گیری آموزشی در سطح مدرسه. این مدل ضمن توجه به ویژگی های شناختی و هیجانی کودکان، سعی دارد بستری فراهم آورد که در آن معلمان بتوانند با استفاده از فناوری های مبتنی بر هوش مصنوعی، آموزش فردمحور و اثربخش تری را تجربه کنند.

کلیدواژه ها:

هوش مصنوعی ، آموزش ابتدایی ، یادگیری شخصی سازی شده ، بازخورد هوشمند ، مدل مفهومی