نقش مدرسه در پیشگیری از اختلالات روانی شایع در دوران نوجوانی (مانند اضطراب و افسردگی)

دوران نوجوانی یکی از حساس ترین و بحرانی ترین مراحل رشد روانی–اجتماعی انسان به شمار می رود که در آن، نوجوانان با تغییرات گسترده زیستی، شناختی و اجتماعی مواجه می شوند. در این مرحله، احتمال بروز اختلالات روانی شایعی مانند اضطراب و افسردگی افزایش می یابد و در صورت عدم مداخله به موقع، می تواند آثار زیانباری بر سلامت روانی، عملکرد تحصیلی و روابط اجتماعی فرد بر جای گذارد. در این میان، مدرسه به عنوان یکی از نهادهای مهم تربیتی و اجتماعی، نقش کلیدی در پیشگیری از بروز و گسترش این اختلالات ایفا می کند. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش مدرسه در پیشگیری از اختلالات روانی شایع دوران نوجوانی انجام شده و تلاش دارد با تبیین عوامل خطر و محافظ در محیط مدرسه، راهکارهایی موثر برای ارتقاء سلامت روانی دانش آموزان ارائه دهد. روش پژوهش توصیفی–تحلیلی بوده و با استفاده از منابع علمی معتبر داخلی و خارجی به تحلیل نقش مدرسه در سه سطح پیشگیری اولیه، ثانویه و ثالثیه پرداخته شده است. یافته ها نشان می دهند که عواملی چون ایجاد محیط یادگیری حمایت گر، آموزش مهارت های زندگی، ارتقاء سواد سلامت روان، شناسایی زودهنگام علائم روانی، بهره گیری از خدمات مشاوره ای و همکاری موثر والدین و کادر آموزشی، از مهم ترین مولفه های پیشگیرانه در محیط مدرسه محسوب می شوند. همچنین، آموزش معلمان در زمینه شناسایی و مدیریت رفتارهای مرتبط با اختلالات روانی می تواند تاثیر بسزایی در کاهش نرخ ابتلا و شدت این اختلالات داشته باشد. نتایج این پژوهش بر ضرورت توجه بیشتر سیاست گذاران آموزشی و مسئولان مدارس به برنامه ریزی جامع در حوزه سلامت روان دانش آموزان تاکید دارد. طراحی مداخلات ساختاریافته، استفاده از متخصصان سلامت روان در مدارس، و اجرای برنامه های ارتقاء تاب آوری می تواند نقش مدرسه را از یک نهاد آموزشی صرف به نهادی پیشگیرانه و درمان محور ارتقا بخشد.

کلیدواژه ها:

مدرسه ، سلامت روان ، نوجوانی ، اضطراب ، افسردگی ، پیشگیری ، مهارت های زندگی