حبس زدایی در نظام عدالت کیفری ایران؛ مبانی، چالش ها و راهکارها در پرتو تجربیات تطبیقی

حبس زدایی به مثابه یکی از محورهای اصلی سیاست جنایی عقلانی و انسانی، در سال های اخیر در مرکز توجه نظام های حقوقی مختلف قرار گرفته است. افزایش بی رویه استفاده از مجازات حبس، به ویژه در نظام عدالت کیفری ایران، منجر به مشکلات متعددی چون تراکم زندان ها، ناکارآمدی اصلاح و تربیت محکومان، و آسیب های اجتماعی گسترده شده است. این مقاله با هدف تحلیل مبانی نظری و چالش های اجرایی سیاست حبس زدایی در ایران، به بررسی تجربیات موفق برخی کشورها در جایگزینی حبس با تدابیر غیرسالب آزادی می پردازد. همچنین با تمرکز بر موانع ساختاری، فرهنگی و تقنینی در ایران، راهکارهایی جهت اجرای موثر سیاست حبس زدایی در پرتو اصول حقوق بشر و عدالت ترمیمی ارائه می شود. یافته های مقاله نشان می دهد که تحقق سیاست حبس زدایی نیازمند بازنگری در سیاست گذاری کیفری، تقویت نهادهای میانجی گر و اصلاح قوانین موجود است.

کلیدواژه ها:

حبس زدایی ، سیاست جنایی ، مجازات های جایگزین ، نظام کیفری ایران ، تراکم زندان