تحلیل تطبیقی وضعیت حقوقی قراردادهای هوشمند مبتنی بر بلاک چین در ایران و آمریکا

با ظهور پدیده های نوین نظیر قراردادهای هوشمند بر بستر فناوری بلاک چین، نظام های حقوقی در سراسر جهان با لزوم تطبیق قوانین سنتی خود با این ابزارهای خوداجرا و تغییرناپذیر مواجه شده اند. این قراردادها، در عین حال که نویدبخش افزایش شفافیت، کاهش هزینه ها و حذف واسطه ها در معاملات هستند، چالش های بنیادینی را در خصوص اعتبار، قابلیت اجرا، مسئولیت پذیری و نحوه حل و فصل اختلافات مطرح می کنند. این پژوهش با هدف بررسی تطبیقی وضعیت حقوقی قراردادهای هوشمند در دو نظام حقوقی برجسته، یعنی ایران و آمریکا، به دنبال تحلیل دقیق چگونگی انطباق این قراردادها با ارکان اصلی صحت معامله بوده است. روش پژوهش حاضر کتابخانه ای بوده و از طریق مرور جامع منابع پیشین، شامل کتب، مقالات علمی و حقوقی، و قوانین و مقررات مرتبط در هر دو کشور، به گردآوری و تحلیل اطلاعات پرداخته است. یافته ها نشان می دهند که در هر دو نظام حقوقی، با وجود تفاوت های ساختاری (نظام فدرالی در آمریکا در مقابل نظام حقوقی متمرکز در ایران)، رویکردهای مشابهی برای انطباق قراردادهای هوشمند با اصول اساسی صحت قراردادها اتخاذ شده است. با این حال، تفاوت های قابل توجهی در میزان پیشرفت و چارچوب های قانونی موجود مشاهده می شود؛ آمریکا با قوانین ایالتی خاص، انعطاف پذیری بیشتری در مواجهه با این فناوری از خود نشان داده است، در حالی که ایران هنوز نیازمند تدوین قوانین جامع و تخصصی برای رفع خلاهای قانونی، به ویژه در مورد مشروعیت جهت معامله است. نتیجه گیری کلی این پژوهش بر این نکته تاکید دارد که آینده حقوقی قراردادهای هوشمند در هر دو کشور به توانایی نظام های حقوقی در تطبیق خود با سرعت تحولات فناورانه و ایجاد چارچوب های قانونی منعطف، شفاف و در عین حال روشن بستگی دارد. این امر مستلزم بازنگری و تفسیرهای نوین قانونی برای پاسخگویی به چالش های ناشی از ویژگی های منحصر به فرد این قراردادهاست.

کلیدواژه ها:

قرارداد هوشمند ، بلاک چین ، حقوق ایران ، حقوق آمریکا ، قصد و رضا