تاثیرفقر و نابرابری های اجتماعی در بروز جرم و بحران های اجتماعی

فقر و نابرابری اجتماعی، دو عامل بنیادین در شکل گیری و گسترش پدیده مجرمانه در جوامع مختلف به شمار می روند. در ایران، به ویژه در مناطق محروم، حاشیه نشین و کمتر توسعه یافته، پیوندی مستقیم و معنادار میان این متغیرها و افزایش نرخ جرائمی همچون سرقت، خشونت های خیابانی، قاچاق، و جرائم سازمان یافته مشاهده می شود. فقر، که به معنای نبود دسترسی پایدار به منابع مالی، خدمات اجتماعی، آموزش مناسب و فرصت های شغلی است، افراد را در شرایطی قرار می دهد که برای تامین نیازهای اولیه یا حفظ بقا، دست به کنش های مجرمانه می زنند از سوی دیگر، نابرابری های ساختاری در حوزه های اقتصادی، آموزشی، فرهنگی و به ویژه فقدان عدالت توزیعی، حس تبعیض، محرومیت و طرد اجتماعی را در میان اقشار آسیب پذیر تشدید کرده و بستری مناسب برای تمایل به رفتارهای ضدقانونی فراهم می سازد. این وضعیت نه تنها بنیان های امنیت اجتماعی را تضعیف می کند، بلکه منجر به تولید و بازتولید جرم در لایه های مختلف جامعه می شود. این مقاله با رویکردی تحلیلی-توصیفی، به بررسی تاثیرات فقر و نابرابری اجتماعی بر افزایش بزهکاری در ایران پرداخته و عوامل زمینه ساز آن همچون سیاست های ناکارآمد اقتصادی، ضعف عدالت اجتماعی، تبعیض نهادی و ناکامی در اجرای برنامه های پیشگیرانه را مورد واکاوی قرار می دهد. یافته های تحقیق حاکی از آن است که برای مقابله با این چرخه معیوب، اجرای اصلاحات جامع در ساختار اقتصادی، تقویت نظام حمایت اجتماعی، گسترش عدالت آموزشی و ارتقاء سرمایه اجتماعی، امری ضروری و اجتناب ناپذیر است.

کلیدواژه ها:

فقر ، نابرابری اجتماعی ، بزهکاری ، جرائم سازمان یافته ، عدالت اجتماعی ، مناطق حاشیه نشین ، سیاست های پیشگیرانه ، شکاف طبقاتی ، طرد اجتماعی ، ساختار اقتصادی.