مفهوم رحمت در اخلاق سنت اسلامی و سکولار

مقاله حاضر به بررسی ریشه های معنوی مفهوم رحمت، خاصه در سنت اسلامی و سکولار، می پردازد. هدف آنست که با بررسی ماهیت چندوجهی رحمت، اهمیت آن در گفتمان دینی و اخلاقی روشن گردد. بحث را با تتبع نقش بنیادین رحمت در الهیات اسلامی می-آغازیم که رحمت را وصف ذاتی الهی می شناسد. این رحمت الهی در خلقت جهان، وحی کتب آسمانی و هدایت بشریت تجلی می یابد. همچنین از آموزه های نبوی می گوییم که بر اهمیت رحمت در حیات فردی و جمعی تاکید می نهد. نیز به سنت صوفیه توجه می کنیم که به ابعاد تجربی رحمت می پردازند. سپس، فهم سنتی از رحمت را با رویکرد سکولار به اخلاق مقایسه می کنیم که به خودمختاری فردی اولویت می دهد. با اینکه این چارچوب سکولار ممکن است در عصر مدرن به ظاهر انسانی شکوفا شکل داده باشد، از ابعاد معنوی رحمت که برای یک فلسفه اخلاقی جامع ضروری اند، غافلست. با بررسی محدودیت های اخلاق سکولار، بایستگی منظری معنوی را که بر پیوند میان جملگی موجودات و اهمیت رحمت برای رشد معنوی و اخلاقی تاکید می نهد، برجسته می کنیم. نتیجتا، وجوب رحمت را در عبادت دینی و رفتار اخلاقی نشان می دهیم و با پرداختن به مفهوم رحمت در ادیان مختلف، سخن را با الزام جهانی و قدرت رحمت برای الهام بخشی به جهانی عادلانه ختم می کنیم.

کلیدواژه ها:

رحمت ، اخلاق سنتی ، اخلاق سکولار ، خدا ، انسان