سواد رسانه ای برای دانش آموزان ابتدایی : چطور از همان ابتدا درست ببینند و بفهمند؟

در دنیای امروز که رسانه ها حضوری فراگیر و تاثیرگذار در زندگی کودکان دارند، آموزش سواد رسانه ای به عنوان یکی از مهارت های ضروری قرن بیست و یکم اهمیت روزافزونی یافته است. پژوهش حاضر با هدف بررسی ضرورت، راهبردها و موانع آموزش سواد رسانه ای به دانش آموزان دوره ابتدایی انجام شد. با بهره گیری از رویکرد ترکیبی (کیفی–کمی)، در مرحله اول با ۱۲ نفر از خبرگان حوزه علوم تربیتی، رسانه و آموزش ابتدایی مصاحبه نیمه ساختاریافته انجام شد و تحلیل مضمون به کار رفت. در مرحله دوم، پرسش نامه ای محقق ساخته بر اساس مدل هابز و باکینگهام تهیه و میان ۲۲۰ معلم ابتدایی شهر مریوان توزیع شد. نتایج تحلیل کیفی نشان داد که آموزش سواد رسانه ای باید از پایه های اول و دوم آغاز شده و محتوای آن متناسب با سن کودک طراحی گردد. همچنین نقش کلیدی معلمان و خانواده در این مسیر تایید شد. یافته های کمی نیز نشان داد که دانش آموزان در دسترسی به رسانه ها فعال اند اما توانایی تحلیل، تفکر انتقادی و تولید محتوای رسانه ای در سطح پایینی قرار دارد. همچنین نبود آموزش رسمی، کمبود منابع مناسب و ضعف مهارت معلمان از مهم ترین موانع توسعه این آموزش شناخته شدند. بر این اساس، پژوهش بر لزوم تدوین برنامه درسی رسمی، آموزش ضمن خدمت معلمان و طراحی بسته های آموزشی جذاب و تعاملی تاکید دارد. در پایان، پیشنهادهایی برای اصلاح سیاست های آموزشی، ارتقای نقش والدین و تولید محتوای بومی ارائه گردید.

کلیدواژه ها:

سواد رسانه ای ، آموزش ابتدایی ، تفکر انتقادی ، برنامه درسی ، تولید رسانه ای ، رسانه های دیجیتال.