بررسی وضعیت حقوقی قربانیان جرم در ایران

در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران، قربانیان جرم به عنوان یکی از عناصر کلیدی در فرآیند دادرسی شناخته می شوند و جایگاه خاصی در قوانین شرعی و کیفری کشور دارند. با این حال، بررسی وضعیت حقوقی قربانیان جرم نشان می دهد که وجود چالش هایی در حوزه های مختلف، از جمله دسترسی به عدالت، حمایت روانی-اجتماعی، آگاهی از حقوق قانونی و شرکت در فرآیند قضایی، موجب محدودیت هایی در تحقق کامل حقوق این افراد شده است. نظام قضایی ایران اگرچه اصولی مانند قصاص، دیه و عفو را در راستای حمایت از قربانیان در نظر گرفته است، اما در عمل مشکلاتی مانند تاخیر در رسیدگی به پرونده ها، فقدان قوانین جامع حقوق قربانیان، ضعف در اجرای حمایت های لازم و عدم آموزش کافی کارکنان قضایی در زمینه تعامل با قربانیان، برجسته می شود. همچنین، تبعیض دوباره در فرآیند دادرسی، به ویژه در مورد قربانیان جرائم حساس مانند خشونت جنسی و خانگی، یکی از مهمترین نگرانی های موجود است. این مقاله با رویکردی تحلیلی به بررسی وضعیت حقوقی قربانیان جرم در ایران می پردازد و ضمن شناسایی نقاط ضعف موجود، راهکارهایی چون تدوین قانون جامع حقوق قربانیان، توسعه مرکزهای تخصصی حمایتی، اصلاح رویه های دادرسی، افزایش آگاهی عمومی و تقویت مشارکت جامعه مدنی را پیشنهاد می کند. نتایج این پژوهش نشان می دهد که بدون اقدامات جامع و هماهنگ در سطح قانونی، اجرایی و فرهنگی، نمی توان انتظار داشت که نظام قضایی ایران بتواند به طور کامل از حقوق قربانیان جرم حمایت کند و اهداف عدالت اجتماعی را در این حوزه محقق سازد.

کلیدواژه ها:

قربانی جرم ، حقوق قربانیان ، نظام حقوقی ایران ، دادرسی کیفری