تاثیرات تفاوت های فرهنگی بر روابط دانش آموزان

تفاوت های فرهنگی به منزله تفاوت هایی در ارزش ها، باورها، زبان، آداب، رسوم و شیوه های زندگی میان اعضای گروه های مختلف اجتماعی قلمداد می شود. این تفاوت ها در محیط های آموزشی به ویژه مدارس، به طور عمیقی روابط میان دانش آموزان را متاثر می سازد. هدف این پژوهش، بررسی ابعاد مختلف تاثیرات تفاوت های فرهنگی بر روابط دانش آموزان و ارائه رویکردهایی جهت ارتقاء همدلی، پذیرش و ارتباط موثر میان آنان است.نخست، باید اذعان داشت که مدارس در جوامع چندفرهنگی به صورت فضایی برای تلاقی و تضارب فرهنگ ها عمل می کنند. در چنین محیطی، دانش آموزان با پیش زمینه های فرهنگی متفاوت، نگرش ها و رفتارهای متنوعی را نسبت به ارتباط، همکاری و رقابت از خود بروز می دهند. این تفاوت ها گاه به شکل گیری سوءتفاهم، فاصله گیری، منازعات کلامی یا رفتاری و حتی گروه بندی های فرهنگی منجر می شود. در عین حال، اگر مدیران و معلمان با دیدگاه باز و برنامه های آموزشی مناسب به هدایت این تفاوت ها بپردازند، فرصتی کم نظیر برای رشد شخصیتی و ارتقای مهارت های ارتباط بین فرهنگی دانش آموزان فراهم می آید.از سوی دیگر، پژوهش های متعدد نشان داده اند که تفاوت های فرهنگی می تواند هم جنبه مثبت و هم جنبه منفی بر تعاملات دانش آموزان داشته باشد. در بعد منفی، افزایش احساس بیگانگی، کاهش خودباوری در دانش آموزان متعلق به فرهنگ های اقلیت، بروز کلیشه ها و تعصبات فرهنگی و شکل گیری گروه های همگن و طرد سایرین، از جمله پیامدهای محتمل است. در بعد مثبت، زمینه برای آموزش مدارا، تکثرگرایی، خردورزی، یادگیری زبان ها و مهارت های جدید و ارتقاء تفکر انتقادی و جهانی فراهم می شود. عواملی چون جو مدرسه، نگرش معلمان، سیاست های آموزشی، نقش خانواده ها و ساختارهای قدرت در مدرسه، شدت و جهت این تاثیرات را تعیین می کند.در بعد فردی، چگونگی درک دانش آموزان از تفاوت های فرهنگی، عزت نفس، مهارت های اجتماعی و سواد فرهنگی آن ها در کیفیت روابط میان فردی، نقش بسزایی دارد. عوامل موثر در این زمینه شامل آموزش های رسمی و غیررسمی، نمایش یا پنهان سازی نمادهای فرهنگی، زبان مشترک یا زبان مادری و نیز حمایت گروه همسالان است. در بعد جمعی، حمایت مدیران و معلمان در قالب سیاست های آشکار، ایجاد محیطی برابر و مشوق برای تبادل میان فرهنگی، برگزاری جشن ها و روزهای فرهنگی و آموزش سواد بین فرهنگی بسیار موثر است.در نتیجه، شناخت و مدیریت صحیح تفاوت های فرهنگی در مدارس، نه تنها از بروز تعارضات احتمالی پیشگیری می نماید، بلکه موجب غنای تجربیات دانش آموزان، ارتقاء روحیه همدلی، توسعه ذهن باز و آماده سازی شهروندانی مسئول در جامعه جهانی خواهد شد. به همین جهت، پیشنهاد می شود نظام آموزشی کشورها با طراحی برنامه های درسی متناسب با واقعیات چندفرهنگی جامعه، حمایت از دانش آموزان اقلیت، آموزش معلمان جهت تقویت سواد بین فرهنگی و ایجاد فرصت های برابر برای تعامل سازنده میان گروه های مختلف، شرایط مناسبی برای شکوفایی سرمایه اجتماعی و فرهنگی نسل آینده فراهم آورد.

کلیدواژه ها:

تفاوت فرهنگی ، روابط ، دانش آموزان ، تاثیر