نگاهی به فرقه های مذهبی در سرزمین الموت

سرزمین الموت، با موقعیت جغرافیایی خاص و شرایط سیاسی فرهنگی منحصربه فرد، بستری مهم برای شکل گیری و بالندگی فرقه های مذهبی به ویژه فرقه اسماعیلیه در طول تاریخ ایران بوده است. در این مقاله، تلاش شده است تا با نگاهی تاریخی تحلیلی به مولفه های فکری، جغرافیایی، و اجتماعی این فرقه ها، به ویژه اسماعیلیان، جایگاه الموت به مثابه یک کانون ایدئولوژیک و مقاومت مذهبی در برابر ساختارهای سلطه مورد بازخوانی قرار گیرد. ساختار سازمانی، عقل گرایی، تاویل باطنی، و بهره گیری از جغرافیای کوهستانی از جمله عواملی بودند که به بقای این فرقه کمک کردند. همچنین، این نوشتار نشان می دهد که چگونه تعاملات میان فرقه ای در این منطقه، نه تنها به پویایی فکری کمک کرد، بلکه به بازآفرینی هویت مذهبی در بستر اجتماعی نیز انجامید. بررسی مفاهیم محوری همچون تاویل، عقل گرایی، و مقاومت مذهبی، تصویری روشن از پیوند میان تفکر دینی و بستر جغرافیایی ارائه می دهد.

کلیدواژه ها:

الموت ، اسماعیلیه ، فرقه های مذهبی ، تاویل ، عقل گرایی ، ساختار سیاسی ، هویت دینی