بررسی نقش دین در شکل گیری اجتماع و رفتارهای اجتماعی شهروندان از نظر شهید مطهری و دورکیم جامعه شناس غربی

دین یکی از مهم ترین مولفه های فرهنگی و اجتماعی در شکل دهی به رفتار فردی و اجتماعی انسان هاست. در این مقاله، نقش دین در شکل گیری اجتماع و رفتارهای اجتماعی شهروندان از دیدگاه شهید مرتضی مطهری و امیل دورکیم بررسی شده است. شهید مطهری، دین را نیرویی حیات بخش می داند که قادر است انسجام، اخلاق، عدالت و معنویت را در جامعه انسانی نهادینه سازد. از سوی دیگر، دورکیم نیز به عنوان یکی از بنیان گذاران جامعه شناسی مدرن، دین را پدیده ای اجتماعی و ضرورتی برای ایجاد «وجدان جمعی» می بیند که مناسک و اعتقادات دینی را ابزار انسجام اجتماعی قلمداد می کند. یافته های این مطالعه نشان می دهد که دین در ایجاد هویت اجتماعی، افزایش مشارکت مدنی، کاهش آسیب های اجتماعی، ترویج نظم و تقویت اخلاق اجتماعی نقش کلیدی دارد. همچنین، مقایسه جوامع دینی و سکولار نشان داد که با وجود تفاوت در شکل عملکرد دین، اثرات فرهنگی و اخلاقی آن همچنان باقی است. پژوهش حاضر با تکیه بر منابع نظری، مطالعات پیشین و تحلیل اندیشه های مطهری و دورکیم، تلاش دارد نشان دهد که دین، نه تنها در گذشته بلکه در دنیای معاصر نیز نقشی بنیادین در حفظ و ارتقای جامعه انسانی ایفا می کند.

کلیدواژه ها:

دین ، رفتار اجتماعی ، شهید مطهری ، امیل دورکیم ، انسجام اجتماعی ، هویت ، اخلاق