بررسی استقرار سیستم های مدیریت چابک (Agile) بر فرهنگ سازمانی و نوآوری در مدارس متوسطه زینب کیفی بجستانی

در عصر تغییرات پرشتاب و تحولات پی درپی نظام های آموزشی، مدارس متوسطه به عنوان یکی از اصلی ترین نهادهای تربیتی، با چالش هایی نظیر مقاومت در برابر تغییر، کاهش خلاقیت در فرآیندهای آموزشی، و فرسودگی ساختارهای مدیریتی سنتی مواجه اند. در این میان، رویکرد مدیریت چابک (Agile Management) که ریشه در صنعت فناوری اطلاعات دارد، به تدریج راه خود را به نظام های آموزشی باز کرده و به عنوان الگویی نوین در ساماندهی فعالیت ها، تصمیم گیری مشارکتی و بهبود فرآیندهای مدرسه ای مطرح شده است. هدف اصلی این پژوهش، بررسی تاثیر استقرار سیستم های مدیریت چابک بر دو مولفه کلیدی محیط مدرسه یعنی فرهنگ سازمانی و سطح نوآوری است. پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و رویکرد کیفی-کمی انجام شده و داده ها از طریق مصاحبه های عمیق با مدیران مدارس، معلمان و کارشناسان آموزشی، و همچنین توزیع پرسشنامه در میان نمونه ای از مدارس متوسطه گردآوری شده اند.یافته های تحقیق نشان می دهد که پیاده سازی مولفه های چابکی نظیر خودسازماندهی تیم ها، بازخورد مستمر، انعطاف پذیری در برنامه ریزی، و تمرکز بر ارزش آفرینی، تاثیر بسزایی در ایجاد محیطی مشارکتی، باز، و یادگیرنده دارد. در چنین محیط هایی، معلمان و کارکنان مدرسه با انگیزه بالاتری به خلق ایده های نو می پردازند و نوآوری در شیوه های تدریس، ارزشیابی و مدیریت کلاس افزایش می یابد. همچنین، سیستم چابک موجب تقویت ارزش هایی همچون اعتماد متقابل، شفافیت، یادگیری مستمر و پاسخ گویی در درون مدرسه می شود که این خود بستر مناسبی برای تحول در فرهنگ سازمانی فراهم می سازد. از سوی دیگر، چالش هایی نیز در مسیر استقرار مدیریت چابک وجود دارد؛ از جمله ناآشنایی برخی مدیران با اصول این رویکرد، ساختارهای بروکراتیک آموزش وپرورش، و مقاومت فرهنگی نسبت به تغییر، که باید با طراحی برنامه های توانمندسازی حرفه ای، حمایت سیاست گذاران آموزشی، و بازنگری در ساختارهای تصمیم گیری مدرسه ای بر آن ها غلبه کرد.نتیجه گیری مقاله بر این نکته تاکید دارد که مدارس متوسطه برای بقا، پویایی و موفقیت در دنیای متحول امروز، نیازمند نهادینه سازی سیستم های چابک هستند. چنین سیستمی نه تنها موجب افزایش کیفیت فرآیندهای آموزشی می شود، بلکه بستری غنی برای رشد نوآوری و ارتقای فرهنگ سازمانی پویا و یادگیرنده فراهم می آورد. پیشنهاد می شود سیاست گذاران آموزشی، مدیران و مربیان با درک عمیق تری از مزایای چابکی، زمینه را برای گذار از مدیریت سنتی به مدیریت چابک در مدارس فراهم سازند.

کلیدواژه ها:

مدیریت چابک ، نوآوری آموزشی ، فرهنگ سازمانی ، تحول مدرسه ای ، رهبری مشارکتی