فضاهای سبز شهری و کیفیت زندگی در محلات کم درآمد و پرتراکم: چالش ها، راهکارها و نقش مشارکت اجتماعی (با تاکید بر شهر قدس)

رشد فزاینده جمعیت، به ویژه در محلات کم درآمد و پرتراکم شهرهای ایران از جمله شهر قدس، چالش های جدی در حوزه سلامت، رفاه و عدالت محیطی ایجاد کرده است. فضاهای سبز شهری یکی از موثرترین ابزارها برای بهبود کیفیت زندگی محسوب می شوند. شواهد پژوهشی متعدد (Barton & Rogerson, ۲۰۱۷؛ عابدی و همکاران، ۱۴۰۳) بیانگر آن است که سرانه پایین فضای سبز به افزایش مشکلات روانی و اجتماعی، نابرابری سلامت و کاهش سرمایه اجتماعی در این مناطق منجر می شود. با توجه به کمبود منابع شهری و فشار مهاجرت، تنها راهکار پایدار، بهره گیری از مشارکت اجتماعی، افزایش حس تعلق و ترویج الگوهای مدیریتی مشارکتی است. این مقاله با مرور یافته های پژوهش های بین المللی و داده های بومی، چالش ها و راهکارهای توسعه فضای سبز با رویکرد عدالت محیطی و مشارکت محله ای را بررسی نموده و تجربیات شهر قدس را به عنوان نمونه ای از راهبردهای محلی بازنمایی می کند.

کلیدواژه ها:

ارتقای سلامت ، برنامه ریزی شهری ، عدالت محیطی ، سرمایه اجتماعی ، فضاهای سبز