بازتاب مفاهیم اجتماعی در ادبیات معاصر فارسی

ادبیات معاصر فارسی، به ویژه از دوران مشروطه به این سو، همواره بستری برای بازنمایی مسائل اجتماعی و فرهنگی جامعه ایرانی بوده است. این پژوهش با رویکرد توصیفی-تحلیلی، به بررسی بازتاب مفاهیم اجتماعی در آثار شاخص داستان نویسان، شاعران و نمایش نامه نویسان معاصر پرداخته است. نتایج نشان می دهد که مفاهیمی چون فقر، تبعیض، عدالت، آزادی، بحران هویت، جایگاه زنان و مهاجرت در بستر روایت های ادبی گوناگون نمود یافته اند.نویسندگانی چون محمود دولت آبادی، جلال آل احمد، سیمین دانشور و زویا پیرزاد، با بهره گیری از عناصر داستانی، زبانی و ساختاری، توانسته اند به بیان عمیق مسائل اجتماعی بپردازند. شاعران نوگرا نیز با زبانی استعاری و تصویرگرایانه، تجربه های جمعی جامعه را بازتاب داده اند. بررسی آثار این نویسندگان نشان می دهد که ادبیات نه تنها آینه ی رنج ها و دردهای اجتماعی است، بلکه نقشی فعال در آگاهی بخشی، انتقاد از وضعیت موجود و خلق چشم اندازهای انسانی تر ایفا می کند.این پژوهش، بر اهمیت نقش ادبیات در شکل دهی به حافظه تاریخی، نقد گفتمان های غالب، و مقاومت در برابر سانسور تاکید دارد. همچنین نشان می دهد که ادبیات معاصر، با وجود فشارها و محدودیت ها، توانسته است صدایی پویا و خلاق در فضای اجتماعی ایران باقی بماند.واژگان کلیدی: ادبیات معاصر فارسی، مفاهیم اجتماعی، نقد اجتماعی، فقر، تبعیض، عدالت، زنان، جامعه ایرانی، داستان اجتماعی.