یادگیری مبتنی بر مسئله:راهکاری نوین برای تفکر انتقادی

در دنیای پیچیده و پویا ی امروز، نظام های آموزشی دیگر نمی توانند تنها به انتقال دانش نظری اکتفا کنند، بلکه باید زمینه ای فراهم آورند تا یادگیرندگان بتوانند مهارت هایی چون تفکر انتقادی، تحلیل، استدلال و حل مسئله را به طور فعالانه تمرین و تقویت نمایند. یکی از رویکردهای نوین و موثر در این مسیر، یادگیری مبتنی بر مسئله (Problem-Based Learning - PBL) است که بر اساس مواجهه دانش آموز با موقعیت های واقعی و مسئله محور، فرآیند یادگیری را فعال و معنا دار می سازد.این مقاله با هدف بررسی نقش یادگیری مبتنی بر مسئله در پرورش و تقویت تفکر انتقادی دانش آموزان نگاشته شده است. روش پژوهش از نوع توصیفی-تحلیلی بوده و داده ها با بهره گیری از پرسش نامه های استاندارد تفکر انتقادی و مشاهده عملکرد دانش آموزان در پروژه های مسئله محور، گردآوری شده اند. جامعه آماری پژوهش شامل ۱۵۰ دانش آموز متوسطه و ۳۰ معلم از پنج مدرسه در مناطق شهری و نیمه شهری بوده است.یافته ها نشان می دهد که اجرای رویکرد یادگیری مبتنی بر مسئله، سبب افزایش توانایی دانش آموزان در تحلیل منطقی، ارزیابی اطلاعات، ارائه راه حل های متنوع، و به چالش کشیدن پیش فرض ها شده است. همچنین معلمان گزارش داده اند که دانش آموزان در فرایند یادگیری فعال تر شده و تمایل بیشتری به مشارکت، گفت وگو و بازاندیشی در مفاهیم درسی از خود نشان می دهند. بر این اساس، می توان نتیجه گرفت که یادگیری مبتنی بر مسئله، بستری کارآمد برای رشد مهارت های تفکر سطح بالا و ارتقاء کیفیت آموزش فراهم می سازد. توصیه می شود این رویکرد به صورت هدفمند در برنامه های درسی مدارس گنجانده شود و معلمان برای طراحی و اجرای آن آموزش ببینند.

کلیدواژه ها:

کلمات کلیدی: یادگیری مبتنی بر مسئله ، تفکر انتقادی ، آموزش فعال ، مهارت های شناختی ، راه حل محوری ، نوآوری در تدریس.