بازخوانی علمی آیات مرتبط با هواشناسی در قرآن: تطبیق مفاهیم لواقح، ابر و تگرگ با فیزیک جو

چکیده پژوهش حاضر با روشی تحلیلی-تطبیقی، به واکاوی بعدی از اعجاز علمی قرآن کریم در حوزه پدیده های جوی پرداخته است. در این راستا، دو نمونه برجسته از اشارات قرآنی به سازوکارهای طبیعی، یعنی نقش بادها در فرآیند نزول باران (آیه ۲۲ سوره حجر) و چگونگی تکوین و بارش تگرگ از ابرها (آیه ۴۳ سوره نور)، در کانون مطالعه قرار گرفته اند. مقاله با بررسی تحلیلی این آیات در پرتو دستاوردهای مستند علم هواشناسی نوین و همچنین با نگاهی به دیدگاه های تفسیری مفسران فریقین، همگرایی شگفت انگیز میان بیانات وحیانی و حقایق علمی کشف شده در دوران معاصر را به اثبات می رساند. تحلیل آیه ۲۲ سوره حجر، نشان دهنده اشاره دقیق قرآن به نقش بادها به عنوان «لواقح» در بارورسازی ابرها و تسهیل فرآیند بارش است؛ حقیقتی علمی که با سازوکار انتقال هسته های تراکم توسط بادها در علم امروز تایید می شود. از سوی دیگر، بررسی آیه ۴۳ سوره نور و تعبیر «جبال» برای توصیف ابرهای مولد تگرگ، انطباق حیرت آوری با ویژگی های ساختاری و ابعاد عظیم ابرهای کومولونیمبوس دارد که تنها منبع بارش تگرگ هستند. این توصیف تصویری دقیق از ابرهایی ارائه می دهد که تنها با ابزارهای پیشرفته علمی قابل مشاهده و اندازه گیری هستند. نتایج تحقیق قویا موید این است که اشارات قرآنی به این پدیده های جوی، فراتر از سطح دانش بشری در عصر نزول بوده و به حقایقی علمی اشاره دارند که تنها قرن ها بعد برای انسان مکشوف گردیده اند. این انطباق و پیش گامی علمی قرآن، شاهدی متقن بر منشا الهی آن و دلیلی بر اعجاز علمی کلام وحی است. پژوهش حاضر با آشکار ساختن این وجوه از اعجاز، نه تنها بر عظمت علمی قرآن تاکید می ورزد، بلکه زمینه ساز پژوهش های آتی در سایر عرصه های اعجاز علمی و تعمیق گفتمان میان دین و علم می گردد.

کلیدواژه ها:

قرآن کریم ، اعجاز علمی قرآن ، هواشناسی ، باد ، ابر ، لقاح ، تگرگ ، جبال