نقش مسئول نوسازی در تحقق عدالت فضایی و رفع تبعیض کالبدی در شهرها

نقش مسئول نوسازی در شهرداری های ایران، به ویژه در مناطق دارای بافت های فرسوده و توسعه نیافته، نقشی کلیدی در تحقق عدالت فضایی و رفع تبعیض کالبدی ایفا می کند؛ با این حال، به دلیل رویکردهای فنی محور، ضعف در جایگاه نهادی، و فقدان نگرش عدالت محور در سیاست گذاری ها، این ظرفیت به طور کامل مورد بهره برداری قرار نگرفته است. تحلیل مفاهیم نظری عدالت فضایی و شواهد میدانی از شهرهایی مانند رشت، اردبیل، یاسوج و شیراز نشان داد که نابرابری در توزیع خدمات، تمرکز منابع در مناطق خاص، و اجرای گزینشی ضوابط ساختمانی از مهم ترین جلوه های تبعیض کالبدی در ساختار شهری ایران به شمار می روند. با بازتعریف ماموریت مسئول نوسازی از یک مجری کالبدی به یک تصمیم ساز میان رشته ای، و با بهره گیری از ابزارهایی مانند برنامه ریزی مکان محور و رویکردهای مشارکتی، می توان ظرفیت این نقش را در جهت اصلاح ساختارهای ناعادلانه فضایی فعال کرد. مرور تجربه ها نشان داد که تحقق عدالت فضایی مستلزم پیوند نوسازی با اهداف توسعه پایدار، اصلاح رویکردهای نهادی و تقویت نقش اجتماعی مسئولان شهری است.

کلیدواژه ها:

عدالت فضایی ، تبعیض کالبدی ، نوسازی شهری ، مدیریت شهری ، مشارکت محلی.