نقش خانواده در توسعه فرهنگی و اجتماعی جامعه

مطالعه حاضر با هدف بررسی نقش خانواده در توسعه فرهنگی و اجتماعی جامعه، به صورت مروری و با بهره گیری از منابع علمی و پژوهشی معتبر انجام گرفته است. داده ها و اطلاعات این تحقیق در بازه زمانی ۱۳۷۳ تا ۱۴۰۲، از پایگاه های اطلاعاتی علمی مانند *CIVILICA*، منابع کتابی تخصصی جامعه شناسی، روان شناسی و تعلیم وتربیت، مقالات علمی پژوهشی و همایش های ملی و بین المللی گردآوری شده اند. تمرکز اصلی این مقاله بر تبیین کارکردهای چندگانه خانواده در فرآیند جامعه پذیری، انتقال فرهنگی، شکل دهی هویت اجتماعی، تقویت مشارکت شهروندی، و بسترسازی برای شکوفایی ظرفیت های فردی و اجتماعی افراد، به ویژه کودکان و نوجوانان است.یافته های منابع مورد بررسی نشان می دهد که خانواده به عنوان نخستین نهاد اجتماعی، با ایفای نقش های کلیدی همچون تربیت فرزندان، آموزش ارزش ها و هنجارها، تقویت روابط بین نسلی، ایجاد انسجام اجتماعی و هدایت فرهنگی، به صورت مستقیم و غیرمستقیم در فرآیند توسعه فرهنگی و اجتماعی جوامع مشارکت دارد. همچنین، محیط خانواده تاثیر بسزایی در سلامت روانی، نگرش فرهنگی، شکل گیری انگیزه های اجتماعی و مشارکت فعال در جامعه ایفا می کند. در بستر جهانی شدن و تحولات نوین فرهنگی، نقش خانواده بیش از پیش به عنوان نهادی مقاوم در برابر آسیب های اجتماعی و واسطه ای موثر در ارتقاء سطح فرهنگ عمومی مورد توجه قرار گرفته است.در نهایت، این مقاله با تکیه بر یافته های پژوهشی، بر ضرورت سیاست گذاری فرهنگی در جهت تقویت نهاد خانواده و ارتقاء سواد فرهنگی والدین تاکید دارد تا مسیر توسعه پایدار فرهنگی و اجتماعی تسهیل گردد.

کلیدواژه ها:

خانواده ، توسعه فرهنگی ، توسعه اجتماعی ، جامعه پذیری ، انتقال فرهنگی ، مشارکت اجتماعی ، هویت اجتماعی ، سلامت اجتماعی.