سنجش و پایش بحران خشک سالی با استفاده از داده کاوی مکانی با تاکید بر حوضه آبریز دریاچه ارومیه

ایران به دلیل قرار گرفتن در کمربند خشک جغرافیایی و نوار بیابانی واقع در عرض های ۲۰ تا ۴۰ درجه ی نیمکره ی شمالی با متوسط بارندگی سالیانه ۲۵۰ میلی متر، همچنین به دلیل توزیع نامتناسب مقدار بارندگی جزء مناطق خشک و نیمه خشک دنیا به شمار می رود؛ لذا جدی گرفتن تهدید خشک سالی و مدیریت این تهدید بالقوه امری اجتناب ناپذیر است. پژوهش حاضر تلاش دارد تا بر اساس روش های داده کاوی مکانی و قوانین انجمنی، مناسب ترین ترکیب شاخص های خشک سالی سنجش ازدور را در مقایسه با شاخص استانداردشده ی بارش معرفی نماید. برای ارزیابی این روش، حوضه ی آبریز دریاچه ی ارومیه به عنوان منطقه مطالعاتی در نظر گرفته شد. شاخص استانداردشده بارش با استفاده از بارش ایستگاه های باران سنجی و سینوپتیک از سال ۱۳۹۰ تا ۱۴۰۱ درون یابی، سپس یک لایه رستری شاخص به صورت رسترهای ۹، ۶، ۳، ۱ و ۱۲ ماهه تهیه و شاخص های VHI, TCI, VCI, EVI, LST, NDVI از طریق داده های سنجنده MODIS برای سال های بازه زمانی مشابه استخراج شد. نتایج این تحقیق نشان می دهد که همبستگی بالایی بین شاخص های سنجش ازدور LST NDVI و VCI و شاخص SPI وجود دارد؛ به طوری که اعتماد بین شاخص SPI و شاخص های LST, NDVI و VCI بالاتر از ۷۰ درصد است. همچنین نقشه های پهنه بندی شده خشک سالی به وسیله قوانین استخراج شده نشان می دهد که بیشترین خشک سالی در سال های ۱۳۹۲،۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ رخ داده است.

کلیدواژه ها:

خشک سالی ، داده کاوی مکانی ، حوضه ی آبریز دریاچه ی ارومیه ، شاخص SPI