نقش عامل حجیم کننده و مواد مغذی در زیست سالم سازی خاک آلوده به نفت خام

امروزه آلودگی خاک به مواد نفتی به دلیل دارا بودن مواد سمی و شیمیایی خطرناک خصوصاً زمانی که سخت تجزیه پذیر باشند از اهمیت زیادی برخوردار بوده و محیط زیست انسان و سایر موجودات زنده در ارتباط با خاک را به خطر جدی مواجه نموده است. بهره گیری از مواد اصلاح کننده آلی مختلف با استفاده از فرایند کمپوست، روش مؤثری است که برای پالایش خا کهای آلوده به مواد نفتی، از آن استفاده شد. در این تحقیق، تأثیر لجن فاضلاب شهری و کمپوست بعنوان مواد اصلاح کننده، خورده های چوب بعنوان عامل حجیم کننده و ترکیبات ازته (اوره) و فسفره (4PO2KH) بعنوان ریز مغذی در تسریع و تحریک واکنش بیولوژیکی جهت حذف باقیمانده های ترکیبات نفتی سخت تجزیه پذیر مورد بررسی قرار گرفت. آلاینده مورد نظر، نمونه خاک آلوده به ترکیبا نفتی با غلظت بالای 100000 ppm بود که از زمین های اطراف پالایسشگاه نفت تهران جمع آوری و پس از سه ماه تصفیه بیولوژیکی به حالت غیرقابل تجزیه رسیده بود. موضوع اصلی این تحقیق، بررسی تأثیر اضافه نمودن عوامل حجیم کننده و مواد مغذی به ماده اصلاح کننده آلی، جهت افزایش و تحریک تجزیه پذیری مواد نفتی در طول فرایند کمپوست می باشد. در این تحقیق دو سری راکتور و در فاز جامد مورد بررسی قرار گرفت. تفاوت این راکتورها در نحوه هوادهی می باشد. بخش اول با بهم زدن دستی و بخش دوم همراه با هوادهی. نسبت خاک آلوده به مواد اصلاح کننده در راکتور های اول و دوم به ترتیب عبارت بود از 1:1 و در 1:0/5 بر حسب وزن مرطوب و نسبت عامل حجیم کننده به کل نمونه 20 درصد حجمی و در نهایت نسبت P:N:C در هر یک از نمونه ها برابر 100:5:1 بود. معیار تجزیه در طول تحقیق، اندازه گیری کل هیدروکربن های نفتی (TPH) و میزان تنفس حاصل از فعالیت بیولوژیکی میکروارگانیزم ها با سنجش تدریجی 2CO بود. نتایج آزمایشات نشان می دهد، زمانیکه تجزیه پذیری ترکیبات نفتی در خاک به مرحله سخت تجزیه پذیری می رسد، ا ضافه نمودن مواد حجیم کننده و مواد مغذی و میزان اصلاح کننده آلی سبب شروع مجدد تجزیه ترکیبات نفتی می گردد. با توجه به نتایج حاصله، در راکتور دوم، به دلیل نسبت پائین ا صلاح کننده به خاک آلوده راندمان حذف بسیار پائین بوده و عملاً شروع مجدد تجزیه ترکیبات ممکن نمی باشد ولی در نمونه های راکتور اول با نسبت 1:1 بیشترین تجزیه و حذف هیدروکربن ها مربوط به نمونه های حاوی لجن فاضلاب شهری توام با عامل حجیم کننده و نوترینت حاصل شد. راندمان حذف برای نمونه های لجن، کمپوست و خاک شاهد برای راکتور اول به ترتیب عبارتست از : 41، 48 و 17 درصد و برای راکتور دوم تنهای در نمونه های لجن همراه با نوترینت و عامل حجیم کننده فقط در حدود 10 درصد بوده است.

کلیدواژه ها:

خاک آلوده ، کمپوست ، عامل حجیم کننده ، مواد مغذی ، لجن فاضلاب شهری