پیش بینی رفتار کلر باقیمانده در شبکه توزیع با ایجاد مدل ریاضی در محیط GIS arcview

مقدمه و هدف: سنجش و بررسی رفتار کلر باقی مانده در شبکه توزیع آب شرب و بالابردن میزان مطلوبیت آن همواره مدنظر شرکتهای آب و فاضلاب که تأمین کننده اصلی آب آشامیدنی می باشند، بوده است. این امر با روش های متفاوتی صورت می پذیرد و به طور مرتب در حال بهبود است. به این منظور پایش و به هنگام سازی اطلاعات نقش اساسی در راهبری تأسیسات کلرزنی و شبکه توزیع به عهده دارد. تا کنون نرم افزار GIS Arcview جهت پایش و مانیتورینگ میکروبی و شیمیایی شبکه توزیع و منابع آبی در چند منطقه پایلوت به کار گرفته شده است با توجه به نتایج مطلوب طرح های انجام شده و قابلیت های این نرم افزار، استفاده از آنب رای پیش بینی رفتار کلر باقی مانده در شبکه توزیع شهر سمنان در نظر گرفته شد. روش تحقیق: ابتدا نقشه توپوگرافی و شبکه توزیع شهر سمنان در محیط Arcview وارد شد. با توجه به عواملی مانند: تراکم جمعیت، فشار در شبکه، نقاط کور، قدمت و جنس لول ها تعداد 25 نقطه جهت کلرسنجی روزانه انتخاب گردید. با استفاده از دستگاه GPS مختصات نقاط نمونه برداری مخص و روی نقشه کدگذاری شد. در دوره طرح 6 ماهه به صورت روزانه نمونه برداری صورت گرفته و نتایج در محیط نرم افزاری اکسل ثبت گردید، در پایان میانگین مقدار کلر باقی مانده آزاد برای هر نقطه محاسبه شده و به نرم افزار Arcview منتقل گردید. جهت ایجاد مدل ریاضی و پهنه بندی رنگی سه لایه شامل کلر باقی مانده آزاد در محدده استاندارد، کمتر از استاندارد و بالاتر از آن تعریف گ ردید. شاخص های آماری (میانگین، انحراف معیار و ...) و میزان درصد موارد مطلوب و نامطلوب مشخص گردید و متناسب با هر لایه مساحت تحت پوشش نیز تعیین شد. در پایان با استفاده از این اطلاعات پهنه بندی رنگی ایجاد شده و با توجه به آن رفتار کلر باقی مانده آزاد تحلیل شد. یافته ها: میانگین محاسبه شده برای هر نقطه نشان داد که حدود 91 درصد نقاط از کلر باقیمانده مطلوب (0/8-0/2 میلی گرم در لیتر) برخوردار است، 3 درصد پائین تر ازمقدار استاندارد (<0/2 میلی گرم در لیتر) و 6 درصد بالاتر از آن (>0/8 میلی گرم در لیتر) می باشد. بحث و نتیجه گیری: نتایج به دست آمده در این طرح می تواند در مکان یابی نقاط کلر سنجی و بررسی بهترین نقاط جهت سنجش کلر باقیمانده آزاد رهنمود باشد. همچنین با به دست آوردن درصد مطلوبیت و مساحت تحت پوشش محدوده استاندارد کلر باقیمانده آزاد، راندمان کلرزنی محاسبه گشته و دلایل عدم مطلوبیت بررسی گردد. جهت بررسی این دلایل، توجه به قدمت بالای شبکه در بعضی نقاط، جنس لوله های قدیمی، افت فشار در ن قاط ا نتهایی شبکه، اتصالات احتمالی غیرمجاز و ایزوله نبودن شبکه توزیع پیشنهاد می گردد.

کلیدواژه ها:

کلر باقیمانده آزاد ، شبکه توزیع آب آشامیدنی ، سمنان ، GIS ArcView