براهین عقلی امامت از دیدگاه شیعه و اهل سنت

امامت در میان متکلمان مسلمان به ریاست عامه در امر دین و دنیا و جانشینی پیامبر و احکام دین در فروع تعریف می شود. ظاهرا در این تعریف، اختلافی بین شیعه و اهل سنت وجود ندارد؛ اما در اثبات ضرورت امامت، راه های گوناگونی پیموده شده که برهان عقلی، یکی از آنهاست. تمسک به برهان عقلی از آن جهت است که مبادی عقلی سالم تر و به حقیقت نزدیک تر است. امامیه هم دلایل شرعی و هم براهین عقلی برای اثبات ضرورت امامت اقامه کردهاند؛ اما ادعای اصلی آنان ضرورت عقلی امامت است. به این معنی که عقل، بدون وساطت شرع میتواند چنین ضرورتی را درک کند؛ هرچند که شارع نیز درک عقل را در این زمینه، تایید و امضا کرده است. بی شک، برهان عقلی به ما کمک می کند که مسئله امامت، فراتراز ادله نقلی، صورت تحقق و ثبوت به خود بپوشد و اهل تشکیک را با دلایل محکم عقلی، مانند برهان تقدم فاضل بر مفضول و معصوم بر غیر معصوم و... مجاب سازد. بنابر این، این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی به نقد و بررسی براهین عقلی در مسئله امامت از دیدگاه شیعه و اهل سنت پرداخته است. آنچه که به عنوان یافته های پژوهش در این مقال می توان ذکر کرد این است که در ضرورت امامت و کبری کلی مسئله، بین شیعه و اهل وحدت نظر وجود دارد و در برخی شئون و صلاحیت های لازم برای شخص امام، همگرایی بین دو مذهب قابل مشاهده و ملاحظه است. اگرچه در شیوه بهره گیری از ادله عقلیه در بین مذاهب اسلامی، تفاوت هایی را شاهدیم.

کلیدواژه ها:

شیعه ، اهل سنت ، عقل ، امامت ، برهان.