از ابزار تا اندیشه: بررسی تاثیر فناوری آموزشی بر رشد مهارت های تفکر انتقادی در بافت مدرسه ای ایران

در دنیای متحول امروز که نظام های آموزشی با چالش های پیچیده شناختی، اطلاعاتی و فرهنگی روبه رو هستند، لزوم تربیت نسل هایی با توانایی تفکر انتقادی بیش از هر زمان دیگری احساس می شود. پژوهش حاضر با هدف بررسی تجربی تاثیر بهره گیری هدفمند از فناوری آموزشی بر رشد مولفه های تفکر انتقادی در مدارس ایران انجام شده است. با اتکا بر چارچوب نظری بار شناختی سوئلر و اصول یادگیری سازنده گرا، مطالعه ای نیمه آزمایشی طراحی شد که طی آن گروهی از دانش آموزان در معرض یک برنامه آموزشی مبتنی بر فناوری های تعاملی و طراحی یادگیری مسئله محور قرار گرفتند. یافته ها حاکی از آن است که استفاده هدفمند از فناوری، به ویژه در قالب شبیه سازها، تالارهای گفت وگوی مجازی و فعالیت های دیجیتال گروه محور، موجب بهبود معنادار در مهارت های استنباط و تحلیل شده است. هرچند میزان رشد در مولفه هایی همچون تفسیر کمتر از حد انتظار بود، اما نتایج نشان می دهد که با طراحی آموزشی مناسب، فناوری می تواند تسهیلگر مهمی در مسیر پرورش ذهن نقاد دانش آموزان باشد. پژوهش بر ضرورت تلفیق فناوری با نقش فعال معلم و محیط یادگیری باز تاکید دارد و دلالت های مهمی برای سیاست گذاری آموزشی، توسعه حرفه ای معلمان و بازطراحی برنامه های درسی دارد.واژگان کلیدی: فناوری آموزشی؛ مهارت های تفکر انتقادی؛ دانش آموزان