تحلیل جامعه شناختی و روانشناختی رمان «اللص و الکلاب » از نجیب محفوظ

رمان «اللص و الکلاب» نوشته نجیب محفوظ، یکی از تاثیرگذارترین آثار ادبیات معاصر عرب است که با نگاهی عمیق و چندلایه به بحران های انسانی و اجتماعی در مصر می نگرد. این پژوهش با هدف تحلیل جامعه شناختی و روانشناختی این رمان، تلاش دارد تا از منظرهای مختلف، زیست جهان شخصیت اصلی داستان یعنی سعید مهران را بررسی کند. برای این منظور، ابتدا ساختار اجتماعی و نظام ارزشی جامعه مصر پس از انقلاب به تصویر کشیده شده و نقش بی عدالتی، فساد سیاسی و بحران اعتماد اجتماعی در شکل گیری سرنوشت شخصیت ها تبیین می گردد. از سوی دیگر، در سطح روانشناختی، واکنش های ذهنی و عاطفی سعید مهران در مواجهه با خیانت، طردشدگی و بی هویتی مورد واکاوی قرار گرفته است؛ عواملی که او را به سوی کنش های تند و انتقام جویانه سوق می دهد. روش تحقیق پژوهش، مبتنی بر تحلیل محتوای کیفی و مطالعه منابع کتابخانه ای بوده است. نتایج نشان می دهد که رمان «اللص و الکلاب» علاوه بر بیان دشواری های فردی و بحران هویت، به خوبی تاثیر ساختارهای اجتماعی بر سرنوشت و روان انسان ها را به تصویر می کشد و با روایتی نمادین، نسبت به پیامدهای فروپاشی ارزش ها و نابسامانی های جامعه هشدار می دهد. این پژوهش تاکید دارد که تلفیق بین دیدگاه های جامعه شناسی و روانشناسی، کلید فهم عمیق تر چنین آثاری است و مورد مطالعه حاضر می تواند الگویی برای تحلیل سایر آثار اجتماعی-روانشناختی باشد

کلیدواژه ها:

نجیب محفوظ ، اللص و الکلاب ، تحلیل جامعه شناختی ، تحلیل روانشناختی ، بحران هویت ، بی عدالتی اجتماعی ، انتقام